Amaterasu (Polski)

Amaterasu jest wielką i chwalebną boginią słońca. Ucieleśnienie wschodzącego słońca i samej Japonii, jest królową kami i władczynią wszechświata. Japońska rodzina cesarska twierdzi, że pochodzi od niej i to daje im boskie prawo do rządzenia Japonią.

Jest centrum Shinto i japońskiego życia duchowego.

Etymologia

Amaterasu można przetłumaczyć jako „świeci z nieba”, gdzie 天 oznacza „niebo” (lub imperialne), a 照 oznacza „świeci”. Amaterasu jest skrótem od Amaterasu-ōmikami, które można przedstawić w Kanji jako 天 照 大 神, 天 照 大 御 神 i 天 照 皇 大 神. Ta dłuższa wersja oznacza „wielki i chwalebny kami, który świeci z Nieba”. Najbardziej znanym z jej tytułów jest Ōhirume-no-muchi-no-kami (大 日 孁 貴 神), co oznacza „wielkie słońce kami”.

Atrybuty

Amaterasu jest Królową Niebios, kami i samym stworzeniem. Chociaż nie stworzyła wszechświata, jest boginią stworzenia, rolę, którą odziedziczyła po swoim ojcu, Izanagim, który teraz broni świata przed ziemią umarłych.

Bogini Wschodzącego Słońca

Amaterasu pełni rolę bogini słońca. W tej pozycji służy nie tylko jako dosłowne wschodzące słońce, które oświetla wszystko , ale także zapewnia pożywienie wszystkim żywym istotom i wyznacza uporządkowany ruch dnia w noc.

Słońce reprezentuje porządek i czystość, dwie najważniejsze koncepcje Shinto. Wszystkie rzeczy w stworzeniu są uporządkowane, od Amat erasu aż do mieszkańców Jigoku i innych piekieł. Porządek ten ma również odzwierciedlenie w społeczeństwie japońskim.

Cesarska bogini

Japońska rodzina cesarska, która twierdzi, że pochodzi od Amaterasu, zasiada na czele japońskiego społeczeństwa i cesarskiej rodzina istnieje naturalna hierarchia. W przednowoczesnej Japonii było to jedno z wielu uzasadnień dla systemu kastowego społeczeństwa.

Poprzez oświecenie Amaterasu reprezentuje nie tylko porządek, ale także sprawiedliwość, która go utrzymuje. Rodzina cesarska od dawna służyła jako legitymizująca władza każdego japońskiego podmiotu politycznego i zawsze wykorzystywała to stanowisko, aby zapewnić, że miejsce Amaterasu jako Królowej Nieba i jej kontrola nad jej dworami znajdują odzwierciedlenie w ich rządach. Tak więc ziemskie systemy sądowe i reprezentowana przez nie sprawiedliwość są odzwierciedleniem boskiej sprawiedliwości Amaterasu, chociaż ona sama nie jest boginią sprawiedliwości – tylko jej ostatecznym arbitrem. Utrzymuje harmonię i równowagę zarówno w świecie przyrody, jak i w społeczeństwie ludzkim.

Bogini stanu

Amaterasu zawsze była ważną – jeśli nie najważniejszą – kami w japońskim życiu duchowym. Przed Restauracją Meiji, kiedy Shinto nie był jeszcze sformalizowany, Amaterasu był ważny w większości Japonii. Jednak dopiero po tym, jak Shinto został formalnie uznany za religię państwową, rola Amaterasu została ugruntowana, a rodzina cesarska ponownie stała się głową teraz zdemokratyzowanej Japonii.

Chociaż państwowy szinto został zniesiony w lata po drugiej wojnie światowej Amaterasu i rodzina cesarska pozostają ważną częścią japońskiego życia duchowego. Niektórzy uczeni przypuszczają na podstawie dowodów archeologicznych, że prehistoryczny kult słońca, który okupował ten region, mógł czcić jakąś inkarnację Amaterasu.

Imperial Regalia

Imperialna rodzina posiada trzy święte relikwie, które pochodzą bezpośrednio od samej Amaterasu. Razem te relikwie znane są jako Cesarskie Regalia Japonii:

• Yata-no-Kagami (八 咫 鏡), Ośmioprzęsłowe Lustro, zostało użyte do zwabienia Amaterasu z jaskini ukryła się;

• Yasakani-no-Magatama, Wielki Klejnot, to magatama, zakrzywiony naszyjnik z koralików lub klejnotów powszechny w prehistorycznym okresie japońskim (przed IV wiekiem ). Uważa się, że Wielki Klejnot zaginął podczas wojny Genpei (1180-1185);

• Kusanagi-no-Tsurugi (草 薙 の 剣), Miecz do cięcia trawy (również znany jako Ame-no-Murakumo-no-Tsurugi, Niebiański Miecz Zbierających się chmur) był kiedyś własnością brata Amaterasu, Susanoo i reprezentował cnotę.

Kapliczki

Ise Grand Shrine (znane powszechnie jako Jingū) jest nie tylko najważniejszą świątynią w Japonii, ale także oficjalną świątynią Rodziny Cesarskiej.Sanktuarium poświęcone Amaterasu, mieści cesarskie regalia i było ważnym miejscem pielgrzymek w całym okresie Edo (1600–1868). Jest kilka sekcji świątyni, przez które mogą przechodzić tylko kapłanki i członkowie rodziny cesarskiej. W związku z tym główny kapłan i kapłanka świątyni muszą pochodzić z linii rodziny cesarskiej.

Mówi się, że inna świątynia, Amanoiwato Shrine w Takachiho w prefekturze Miyazaki, znajduje się w pobliżu wąwozu, w którym znajduje się Ama-no-Iwato , jaskinia, w której Amaterasu ukrywała się przed światem, można znaleźć.

Rodzina

Amaterasu jest jednym z trzech kami urodzonych w wyniku oczyszczenia Izanagiego po jego próbie uwolnienia żony z Kraina umarłych. Kiedy się mył, urodziły się trzy bóstwa: Amaterasu z lewego oka, jej brat-mąż Tsukuyomi z prawego oka i bóg burzy Susanoo z nosa. Chociaż to jest jej główne rodzeństwo, Amaterasu ma wielu innych braci i sióstr zrodzonych z rytuałów małżeńskich Izanagi i Izanami.

Chociaż pochodzenie jej dzieci jest niejasne, uważa się, że Amaterasu miała ich ze swoim mężem, Tsukuyomi . Ich dzieci to Ame no Oshihomimi, którego syn Ninigi był w Japonii przez Amaterasu; Prawnuk Ninigiego, Jimmu, został pierwszym cesarzem Japonii (660-585). Tak więc ród Amaterasu do rodziny cesarskiej można wiarygodnie prześledzić od VII wieku do czasów współczesnych.

Mitologia

Opowieści o Amaterasu pojawiają się w Kojiki i Nihon Shoki, które odnoszą się do mitologicznych początków wszechświata i narodzin Japonii jako imperium.

Narodziny Amaterasu

Z mgieł czasu wyłoniły się dwa bóstwa, Izanagi-no-Mikoto i Izanami-no-Mikoto, boscy męscy i żeńscy bogowie stworzenia. Chcąc wypełnić mglistą pustkę, wymyślili rytuał małżeński i zaangażowali się w seks, ale musieli go powtórzyć z powodu błędu ze strony Izanami. Ta druga, udana próba przyniosła mnóstwo kami, duchowych istot reprezentujących świat przyrody i wyspy Japonii. Ostatnia z tych istot – ogień – następnie zabiła Izanami.

Z żalem Izanagi udał się do Yomi, czyli „mrocznej krainy umarłych”. Szukając daleko i szeroko, w końcu znalazł swoją żonę i był zszokowany, gdy zobaczył jej gnijące ciało pełne oni i innych demonów. Widząc, że ją odrzuca, Izanami wpadł w wściekłość i próbował przegonić go przez wrota śmierci; jednak on udało mu się zablokować bramy głazem. Izanami przysiągł, że jeśli ją tam zostawi, zabije tysiąc ludzi każdego dnia. Odpowiedział, że każdego dnia stworzy o pięćset istnień więcej niż ona może zniszczyć, zapewniając w ten sposób przetrwanie populacji Ziemi.

Zniesmaczony plamą śmierci, która go spoczywała, Izanagi znalazł w pobliżu kałużę czystej wody i wykąpał się w niej. Kiedy mył lewe oko, wyłonił się Amaterasu, w pełni dorosły i jaśniejący światło słońca. Następnie umył prawe oko i wyłonił się z niego lśniący Tsukuyomi, księżyc, który odbijał jego siostra światło. Kiedy wyczyścił nos, nadeszła burza i przybrała postać Susanoo, boga burzy i władcy mórz. Tych trzech Izanagi ma za zadanie rządzić niebiosami, z Amaterasu jako ich przywódcą.

Dzień i noc

Zgodnie z naturalnym porządkiem rzeczy Amaterasu poślubiła swojego brata Tsukuyomi i razem rządzili dzień i noc. Małżeństwo dało początek dzieciom, ale Tsukuyomi brakowało naturalnie promiennego usposobienia Amaterasu. Jakiekolwiek dobro, jakie miał, było zaledwie odbiciem jej światła. Ostatecznie Tsukuyomi ujawnił swoje prawdziwe oblicze na bankiecie, kiedy bogini Uke Mochi stworzyła nagrodę, z której można było wyhodować żywność. Po tym, jak wypluła ryby do morza i zwierzynę łowną w lasy, przystąpiła do zbierania plonów z odbytu. Zniesmaczony jej działaniami Tsukuyomi zabił ją na miejscu.

Amaterasu odrzuciła obrzydzenie męża i wygnała go za jego złe czyny. W ten sposób dzień i noc zostały rozdzielone na całą wieczność.

Amaterasu i jaskinia

Chociaż Izanagi zlecił wszystkim trzem swoim dzieciom rządzenie niebiosami, roszczenie Amaterasu było najsilniejsze – jako pierwsze Izanagi urodzona, miała boskie prawo do rządzenia. Najmłodszy z całej trójki, Susanoo, miał za złe prawo swojej starszej siostry do rządzenia i otwarcie je kwestionował. W końcu arogancja Susanoo doprowadziła jego ojca, Izanagi, do wygnania go.

Przed wyjazdem Susanoo pożegnał się z siostrą. Kiedy jego działania spotkały się z podejrzliwością Amaterasu, Susanoo rzucił wyzwanie, aby udowodnić swoją szczerość. Gdy wyzwanie się zaczęło, Susanoo chwyciła naszyjnik Amaterasu, gdy wzięła jego miecz.Używając tych naczyń, każda z nich urodziła boginie: Amaterasu stworzyła trzy boginie z Niebiańskiego Ostrza, a Susanoo – pięciu bogów z Wielkiego Klejnotu. Ponieważ posiadała Wielki Klejnot i narodziło się z niego więcej bogów, Amaterasu twierdziła, że wygrała wyzwanie.

Oburzony swoim roszczeniem Susanoo wpadł w szał, niszcząc większość Nieba i ziemi. Zniszczył osobiste pola ryżowe Amaterasu i rzucał zwłokami zwierząt, posuwając się nawet do rzutu kucykiem w jej krosno. Jeden z osobistych asystentów Amaterasu zginął podczas szaleństwa, powodując żałobę również i tak już wściekłego Amaterasu. Zawstydzona, że jej działania doprowadziły do takiego chaosu, uciekła do jaskini znanej obecnie jako Ama-no-Iwato, Jaskinia Niebiańskiej Skały. Z Amaterasu w ukryciu świat pogrążył się w ciemności i chaosie. Tak zaczęła się pierwsza zima, trudny okres dla świata przyzwyczajonego do wygrzewania się w słońcu.

Kami spojrzała na świat i widząc chaos pozostawiony pod nieobecność Amaterasu, zdecydowała, że muszą sprowadzić ją z powrotem. Chociaż poprosili ją o powrót i opisali chaos spowodowany jej nieobecnością, Amaterasu odmówiła słuchania i zablokowała wejście do jaskini kamieniem. Po prawie roku mądry Omoikane zdecydował, że jeśli nie wyjdzie z własnej woli, będą musieli ją zwabić ciekawością. W tym celu urządzono wielką imprezę.

Plan zadziałał, ponieważ muzyka, taniec i radosne okrzyki bogów rzeczywiście przyciągnęły uwagę Amaterasu. Hałas przybrał na sile, gdy bogini świtu Ame-no-Uzume wykonała szczególnie odkrywczy taniec. Zaciekawiony, Amaterasu zbliżył się do wejścia do jaskini i tam znalazł ośmiokrotne lustro. Zafascynowana światłem własnego odbicia Amaterasu w końcu dotarła do wejścia do jaskini. To właśnie w tym momencie Omoikane cofnął kamień, który blokował wejście.

Kiedy to zrobił, światło Amaterasu powróciło do świata, rozświetlając chaos, który został po niej. Zima w końcu się skończyła, a wiosna i lato przywróciły życie Japonii. Zawstydzona błagała o wybaczenie za swoje czyny. Został rozdany za darmo, ponieważ zachowanie Susanoo było nie mniej niż odrażające. Jego wygnanie zostało odtąd przeprowadzone, a Amaterasu wrócił do nieba. Później pogodziła się ze swoim bratem, który podarował jej Niebiańskie Ostrze.

Z czasem Amaterasu wysłała swojego wnuka Ninigi, by rządził ziemskim królestwem po tym, jak jej syn odmówił. Dała mu cesarskie regalia, które pomogły Ninigiemu ustanowić królestwo sprawiedliwości i harmonii. Jego prawnuk Jimmu został pierwszym cesarzem Japonii i rządził cesarskimi regaliami jako znak jego boskiego prawa i pochodzenia.

Inna mitologia

Japońskie zapisy historyczne łączą Amaterasu z szamanka / kapłanka Himiko i niektórzy uczeni łączą ją zarówno z proto-imperialną rodziną z V wieku, jak iz kultem słońca, który rządził przed ustanowieniem wczesnych wierzeń Shinto.

W innym miejscu na świecie Amaterasu jest podobny do nordyckiej Soli (znanej również jako Sunna), rzadkiej bogini słońca w świecie pełnym bogów słońca. Podobnie jak Amaterasu, Sól jest rodzeństwem księżyca i promuje porządek i harmonię na świecie.

Popkultura

Amaterasu regularnie pojawia się w kulturze popularnej, w tym:

• W popularnej serii gier wideo Ōkami, w której zostaje wygnana na Ziemię i przyjmuje postać białego wilka. Ta forma Amaterasu pojawia się w wielu adaptacjach, w szczególności Marvel kontra Capcom 3;

• W mandze Naruto, gdzie potężne jutsu zwane Amaterasu spala swoje ofiary w nicość;

• W grze wideo SMITE, gdzie pojawia się jako grywalna postać;

• W grze Yu-Gi-Oh! Gra karciana, w której pojawia się jako potężna karta;

• W serialu telewizyjnym Stargate SG-1, w którym Amaterasu jest Władcą Systemu Goauld, który szuka pokoju z ludzkością ;

• W powieści Giles Goat-Boy, w której mieszkańcy Japonii nazywani są Amaterasu. W tej historii Amaterasu zostały zjedzone przez WESCAC podczas Drugiego Campus Riot, wydarzenia, które służy jako metafora II wojny światowej i bombardowań atomowych;

• W słynnej mandze Urusei Yatsura, gdzie opowiadana jest satyryczna wersja opowieści o jaskini. W tej wersji Amaterasu zostaje zamknięty w jaskini po lubieżnym tańcu, zamiast zostać uwolniony.

Bibliografia

Cytat

O autorze