Beryl (Polski)

Beryl, minerał złożony z krzemianu glinowo-berylowego, Be3Al2 (SiO3) 6, komercyjnego źródła berylu. Od dawna cieszy się zainteresowaniem, ponieważ kilka odmian jest cenionych jako kamienie szlachetne. Są to akwamaryn (bladoniebiesko-zielony); szmaragd (ciemnozielony); heliodor (złoty żółty); i morganit (różowy). Beryl jest pomniejszym składnikiem wielu skał granitowych i związanych z nimi grobli pegmatytowych, gnejsów i łupków mikowych. Odmiany kamieni szlachetnych (inne niż szmaragdowe) powszechnie znajdują się w zagłębieniach pegmatytów. Szmaragdy występują w łupkach mikowych i wapieniach bitumicznych. W wielu pegmatytach występuje pospolity beryl o niższej jakości, zwykle rozrzucony w postaci małych kryształków. Znaleziono jednak duże kryształy: w Brazylii znaleziono 200-tonowy kryształ; kryształ o długości 5,8 metra (19 stóp) i średnicy 1,5 metra (5 stóp) został odkryty w Black Hills w Dakocie Południowej w USA; a promieniująca grupa dużych kryształów, największa 16 300 kg (około 18 ton) o długości 5 metrów i średnicy 1 metra, została odkryta w Albany w stanie Maine w USA. Największym kryształem dowolnego typu na świecie jest beryl z Malakialina na Madagaskarze i ma 18 metrów długości, 3,5 metra średnicy i masę 380 000 kg (około 400 ton). Beryl nie jest powszechny w złogach złogów. Szczegółowe właściwości fizyczne – patrz minerał krzemianowy (tabela); zobacz także akwamaryn; szmaragd; morganit.

Przed 1925 rokiem beryl był używany tylko jako kamień szlachetny. Następnie odkryto wiele ważnych zastosowań berylu, a beryl pospolity był powszechnie poszukiwany jako ruda tego rzadkiego pierwiastka. Nie znaleziono dużych złóż, a znaczna część produkcji to produkt uboczny wydobycia skalenia i miki. Chociaż ilość wydobywanego berylu waha się z roku na rok, od 1930 r. Raczej systematycznie rosła. Głównym producentem stała się Brazylia; inne to Zimbabwe, RPA, Namibia i Stany Zjednoczone.