Cancer-mythe: Zoetstoffen en kanker
Download pdf-versie (106kb)
Oorsprong van de mythe
Aspartaam is een kunstmatige (niet-voedzame) zoetstof die wordt gebruikt om suiker in eten en drinken te vervangen. Vroege dierstudies lieten verschillende resultaten zien over de veiligheid van aspartaam. Er was een grote controverse over de goedkeuring van aspartaam in de VS. In 1981 werd het hoofd van de FDA ontslagen, naar verluidt nadat hij de legalisatie van aspartaam had geweigerd. Zijn opvolger legaliseerde het en accepteerde later een jobaanbieding bij Searle, het bedrijf dat aspartaam bezat.
Aspartaam werd later omgedoopt tot NutraSweet®. Deze controverse heeft het vermoeden doen ontstaan dat aspartaam onveilig is. Equal® bevat ook aspartaam.
De laatste tijd hebben we de introductie gezien van steviolglycoside, een natuurlijke, intense zoetstof die bekend staat als Stevia.
Huidig bewijs
Aspartaam
In 2006 publiceerde de European Ramazzini Foundation een studie over de consumptie van aspartaam bij ratten en koppelde de consumptie ervan aan een toename van de incidentie van kanker.1
The European Voedsel- en veiligheidsautoriteit (EFSA) heeft alle niet-gepubliceerde gegevens van de studie opgevraagd en al het huidige bewijs opnieuw geëvalueerd. Ze beweerden dat de aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) voor aspartaam (40 mg / kg lichaamsgewicht / dag) nog steeds veilig was. In 2013 werd een volledige risicobeoordeling gepubliceerd en werd geconcludeerd dat aspartaam en de afbraakproducten ervan veilig zijn voor de algemene bevolking.2
Een onderzoek uitgevoerd door Food Standards Australia and New Zealand (FSANZ) in 2003 onderzocht de hoeveelheid aspartaam gegeten in Australië. Het bleek dat de gemiddelde aspartaamconsument 6% van de ADI at, en dat de hoge consumenten 15% van de ADI aten. Er werd geconcludeerd dat de Australische consumptie ver onder het niveau lag waarop nadelige gezondheidseffecten zouden kunnen optreden.3
Een grote veiligheidsevaluatie gepubliceerd in Critical Reviews in Toxicology in 2007 beoordeelde de gezondheidseffecten bij typische consumptieniveaus. Er is geen geloofwaardig bewijs gevonden dat de carcinogeniteit van aspartaam aangeeft.4
Na inname wordt aspartaam afgebroken in drie producten: asparaginezuur, methanol en fenylalanine. In vergelijking met andere voedingsmiddelen, zoals melk, is de hoeveelheid van deze chemicaliën relatief laag. Sommige mensen met een genetische aandoening die fenylketonurie (of PKU) wordt genoemd, kunnen fenylalanine niet metaboliseren. Deze drie producten zijn echter veilig voor de algemene bevolking.5
Er zijn gevallen bekend waarin patiënten met geboorteafwijkingen, hersenkanker, de ziekte van Alzheimer, multiple sclerose en toevallen hun toestand hebben toegeschreven aan de consumptie van aspartaam. Deze beweringen zijn anekdotisch en niet gebaseerd op wetenschappelijk bewijs.4
Sacharine
Enkele decennia geleden werd sacharine gezien als een onveilig alternatief voor suiker en aspartaam. Tijdens de jaren zeventig brachten veel dierstudies een hoog sacharine-verbruik in verband met een verhoogd risico op blaaskanker. Als resultaat van deze studies werd sacharine in 1977 in Canada verboden. In 1980 noemde het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) sacharine als mogelijk carcinogeen bij mensen.6
Het rapport over kankerverwekkende stoffen (RoC) is een lijst van bekende of redelijkerwijs te verwachten kankerverwekkende stoffen voor de mens (kankerverwekkende stoffen). Sacharine werd in 1981 aan de RoC (tweede editie) toegevoegd, omdat redelijkerwijs werd verwacht dat het kankerverwekkend is voor de mens.7
Sindsdien is de carcinogeniteit van sacharine herzien op basis van de resultaten van verschillende onderzoeken. Ten eerste bleek uit enkele onderzoeken die door het Amerikaanse National Toxicology Program (NTP) zijn beoordeeld dat de resultaten bij ratten niet konden worden gerepliceerd in muizen. Deze onderzoeken geven aan dat de toename van blaaskanker bij ratten het gevolg is van de fysiologie van het urinewegstelsel van de rat. Een andere studie onderzocht de kankercijfers bij diabetici, die eerder kunstmatige zoetstoffen consumeren. Het risico op blaaskanker bleek onder diabetici niet hoger te zijn dan onder de algemene bevolking.8
Als resultaat van deze gegevens werd sacharine in 2007 uit de RoC verwijderd. De IARC beoordeelde sacharine en verwijderde het mogelijke kankerverwekkende label.9
Cyclamaten
Cyclamaten zijn onderwerp van controverse geweest en werden in 1969 in de VS verboden door de Food and Drug Administration (FDA) .10 Ze zijn nog steeds verboden in de VS.11
Volgens het IARC is er onvoldoende bewijs dat cyclamaten kanker veroorzaken bij mens of dier. Studies die door het IARC zijn beoordeeld, geven aan dat cyclamaten grotendeels onveranderd in de urine worden uitgescheiden, afgezien van kleine hoeveelheden die worden omgezet in een andere chemische stof en worden geabsorbeerd.9
Cyclamaten worden niet vermeld in het Amerikaanse rapport over carcinogenen (RoC). 12
De Joint FAO (Food and Agriculture Organization) / WHO (World Health Organization) Expert Committee on Food Additives (JECFA) heeft een ADI (aanvaardbare dagelijkse inname) voor cyclamaten van 11 mg / kg lichaamsgewicht aanbevolen .13
Food Standards Australia and New Zealand (FSANZ) heeft ook een veiligheidsbeoordeling van cyclamaten uitgevoerd en is tot de conclusie gekomen dat deze ADI de consument voldoende beschermt. Uit blootstellingsbeoordelingen door FSANZ is gebleken dat alle mensen ouder dan 12 jaar en 95% van de kinderen van 2-11 jaar cyclamaten consumeren binnen deze ADI. Om de overconsumptie van de resterende 5% van de kinderen te verhelpen, heeft FSANZ de maximale hoeveelheid cyclamaten die is toegestaan in gearomatiseerde dranken met bijna de helft verminderd.14
Sucralose
De zorg voor de veiligheid van sucralose is gebaseerd op de klasse van chemicaliën waartoe het behoort, bekend als organochloriden. Van sommige organochloriden is bekend dat ze toxische effecten hebben, zelfs in kleine concentraties. De veiligheid van sucralose is geëvalueerd en goedgekeurd door het Joint FAO / WHO Expert Committee of Food Additives (JECFA), de FDA, Health Canada en het Scientific Committee on Food van de Europese Commissie (SCF) .15-18 Food Standards Australië Nieuw-Zeeland (FSANZ) heeft geconstateerd dat de inname van sucralose via de voeding in Australië binnen de aanbevolen niveaus ligt.3
Sucralose wordt niet vermeld in het Amerikaanse rapport over kankerverwekkende stoffen.12
Acesulfaam-kalium
Acesulfaam-kalium (Ace K) is een nieuwere kunstmatige zoetstof die in veel van de nieuwe generatie frisdranken wordt gebruikt. Twinsweet ™ is de handelsnaam voor de combinatie van Ace K en aspartaam. Net als andere kunstmatige zoetstoffen bestaat er bezorgdheid over de veiligheid van Ace K. De veiligheid van Ace K is geëvalueerd en goedgekeurd door het Joint FAO / WHO Expert Committee of Food Additives (JECFA), de FDA, FSANZ en het Wetenschappelijk Comité voor Voedsel van de Europese Commissie (SCF) .19-22 Food Standards Australia and New Zealand (FSANZ) hebben geconstateerd dat de inname van Ace K via de voeding in Australië ruim binnen de aanbevolen niveaus ligt.3
Steviolglycoside
Steviolglycoside is een natuurlijke zoetstof afgeleid van de Stevia Rebaudiana-plant.24 Het staat in Australië bekend als Stevia. FSANZ voerde een uitgebreide risicobeoordeling uit voorafgaand aan de goedkeuring in 2008 en concludeerde dat het onwaarschijnlijk is dat het schadelijke effecten op de gezondheid heeft bij doses tot 11 mg / kg lichaamsgewicht.25
Samenvatting
Ondanks de publieke bezorgdheid is er geen bewijs dat kunstmatige zoetstoffen kanker veroorzaken, of onveilig zijn in de doses die normaal gesproken worden geconsumeerd.23 Een recent onderzoek concludeerde dat, behalve één kankeronderzoek met ongebruikelijke methodologie dat wordt herzien, er geen ander probleem is met betrekking tot de veiligheid. van deze kunstmatige zoetstoffen blijft onopgelost.24
Zoals bij alle additieven, geeft de aanwezigheid van zoetstoffen aan dat voedsel zwaarder wordt verwerkt. Kunstmatige zoetstoffen zijn meestal aanwezig in voedingsmiddelen die toch niet in grote hoeveelheden mogen worden geconsumeerd – de groep extras van de Australische gids voor gezond eten. Bezorgde ouders zouden moeten proberen voedsel te kiezen dat zonder etiket wordt verkocht; onbewerkte voedingsmiddelen zoals fruit en groenten. Dit helpt om overgewicht en obesitas te voorkomen en leidt tot een vermindering van risico voor veel chronische ziekten en kanker.