PMC (Polski)
Wprowadzenie
Częstość występowania zakażeń szpitalnych u pacjentów hospitalizowanych waha się między 5 a 15%. Zakażenie szpitalne może prowadzić do powikłań u 25–33% pacjentów przyjętych na oddziały intensywnej terapii. Wankomycyna jest często stosowana na oddziałach intensywnej terapii. Jest to lek z wyboru do leczenia zakażeń wywołanych przez oporne na metycylinę gronkowce, Corynebacterium jeikeium i oporne szczepy Streptococcus pneumoniae. Wankomycyna jest lekiem alternatywnym w przypadku poważnych infekcji gronkowcowych i paciorkowcowych, w tym zapalenia wsierdzia, gdy alergia wyklucza zastosowanie penicylin i cefalosporyn.
Wankomycyna może wywoływać dwa typy reakcji nadwrażliwości, zespół czerwonokrwisty i anafilaksję. Zespół czerwonego człowieka to reakcja związana z wlewem, charakterystyczna dla wankomycyny. Zwykle składa się ze świądu, rumieniowej wysypki obejmującej twarz, szyję i górną część tułowia. Rzadziej może wystąpić niedociśnienie i obrzęk naczynioruchowy. Pacjenci często skarżą się na rozlane pieczenie i swędzenie oraz uogólniony dyskomfort. Mogą szybko wystąpić zawroty głowy i pobudzenie, a także ból głowy, dreszcze, gorączkę i parestezje wokół ust. W ciężkich przypadkach pacjenci skarżą się na ból w klatce piersiowej i duszność. U wielu pacjentów objawem jest łagodny, zanikający świąd pod koniec wlewu, który nie jest zgłaszany.
Objawy zespołu czerwonokrwistego pojawiały się około 4–10 minut po rozpoczęciu wlewu lub mogą rozpocząć się wkrótce po nim. jego zakończenie. Często wiąże się to z szybkim (< 1 godzinę) wlewem pierwszej dawki wankomycyny. Reakcja może nie mieć takiego samego nasilenia przy kolejnych ekspozycjach, ale może wystąpić po raz pierwszy po kilku dawkach lub po powolnej infuzji. U pacjentów, którzy byli leczeni wankomycyną dłużej niż 7 dni bez wcześniejszego incydentu, obserwowano opóźnione reakcje w trakcie lub pod koniec 90 lub 120-minutowej infuzji. Większość protokołów szpitalnych wymaga infuzji wankomycyny przez co najmniej 60 minut. Coraz częściej pojawiają się także doniesienia o występowaniu zespołu czerwonokrwistego po podaniu wankomycyny drogami innymi niż dożylne. Zespół czerwonego człowieka został powiązany z dootrzewnowym i doustnym podawaniem wankomycyny.
W przeszłości zespół czerwonego człowieka przypisywano zanieczyszczeniom znajdującym się w preparatach wankomycyny, dzięki czemu lek zyskał przydomek „błoto z Missisipi”. Jednak doniesienia o zespole utrzymywały się nawet po poprawie czystości związku. Badania wykazały, że nieznany procent populacji może być podatny na uwalnianie dużej ilości histaminy w odpowiedzi na wankomycynę. Reakcje nadwrażliwości, które mogą wystąpić z powodu wankomycyny są spowodowane działaniem na komórki tuczne. W hodowli tkankowej wankomycyna powoduje degranulację otrzewnowych komórek tucznych u szczurów. W reakcji anafilaktycznej pośredniczy IgE. Zespół czerwonego człowieka, reakcja anafilaktoidalna, jest spowodowana degranulacją komórek tucznych i bazofilów , powodując uwalnianie histaminy niezależnie od preformowanej IgE lub dopełniacza. Stopień uwalniania histaminy jest częściowo związany z ilością i szybkością wlewu wankomycyny. Badania kliniczne wykazały, że poziomy tryptazy w osoczu nie były znacząco podwyższone w potwierdzonych reakcjach anafilaktoidalnych, dzięki czemu można ich używać do odróżniania reakcji chemicznych od reakcji immunologicznych.
Najczęstszy szum reakcja nadwrażliwości związana z wankomycyną to zespół czerwonego człowieka. Częstość występowania waha się od 3,7 do 47% u zakażonych pacjentów. Badania wankomycyny pokazują również, że najpoważniejsze reakcje występują u pacjentów w wieku poniżej 40 lat, zwłaszcza u dzieci. Inne badania wykazały, że od 30 do 90% zdrowych ochotników otrzymujących wankomycynę rozwinęło zespół czerwonego człowieka, podczas gdy tylko około 47% osób z infekcjami miało reakcję. Jednym z wyjaśnień tych wyników jest to, że infekcja indukuje uwalnianie histaminy w ramach naturalnej odpowiedzi immunologicznej. Uważa się, że posiadanie wyższego poziomu histaminy na początku zmniejsza wpływ wankomycyny na komórki tuczne i bazofile. Występuje u 5–13% pacjentów, zwłaszcza gdy infuzja trwa krócej niż 1 godzinę. Polk i współpracownicy obserwowali reakcję podczas jednogodzinnego wlewu 1 g wankomycyny u dziewięciu z 11 ochotników (82%), co było związane ze wzrostem poziomu histaminy w osoczu. Po podaniu dawki 500 mg nie wystąpiła żadna reakcja. Healy i wsp. odnotowali objawy u ośmiu na 10 ochotników ( 80%), którym podano 1 g wankomycyny w ciągu 1 godziny, ale tylko u trzech na 10 ochotników (30%) podano tę samą dawkę w ciągu 2 godzin. Całkowite uwalnianie histaminy było większe przy szybszej infuzji.
Antybiotyki, takie jak cyprofloksacyna, amfoterycyna B, ryfampcyna i teikoplanina mogą potencjalnie powodować zespół czerwonokrwistego człowieka. Podobnie jak wankomycyna mogą powodować bezpośrednią degranulację komórek tucznych i bazofili. Zespół czerwonego człowieka nasila się, jeśli te antybiotyki są łączone z wankomycyną lub ze sobą nawzajem.Zespół czerwonego człowieka jest również nasilony u pacjentów otrzymujących wankomycynę i opioidowe leki przeciwbólowe, środki zwiotczające mięśnie lub barwnik kontrastowy, ponieważ leki te mogą również stymulować uwalnianie histaminy.
Skutki zespołu czerwonokrwistego można złagodzić stosując leki przeciwhistaminowe. Wstępne leczenie hydroksyzyną może znacznie zmniejszyć rumień i świąd. Podanie pacjentom difenhydraminy przed rozpoczęciem wlewu wankomycyny (1 g przez 1 godzinę) może zapobiec wystąpieniu zespołu czerwonokrwistego po podaniu pierwszej dawki wankomycyny. Inne badania wykazały, że połączenie blokera receptora H1 z blokerem receptora H2, takim jak cymetydyna, może pomóc w zapobieganiu lub zmniejszeniu ryzyka zespołu czerwonokrwistego.
W przypadku wystąpienia zespołu czerwonokrwistego należy przerwać wlew wankomycyny natychmiast. Dożylna lub doustna dawka 50 mg chlorowodorku difenhydraminy może przerwać większość reakcji. Po ustąpieniu wysypki i świądu wlew można wznowić z mniejszą szybkością i / lub w mniejszej dawce. Niedociśnienie będzie wymagało dożylnego podania płynów, a jeśli jest ciężkie, może być konieczne zastosowanie leków wazopresyjnych. Niedociśnienie może być uciążliwe, jeśli wystąpi podczas znieczulenia po zastosowaniu wankomycyny w profilaktyce chirurgicznej. Stwierdzono, że terapia beta-adrenolitykiem przed zabiegiem chirurgicznym chroni przed niedociśnieniem wywołanym wlewem wankomycyny.
Podsumowując, każda dożylna dawka wankomycyny powinna być podawana przez co najmniej 60 minut, aby zminimalizować infuzję. niekorzystne skutki. Dłuższe czasy wlewu należy stosować u pacjentów otrzymujących dawki znacznie większe niż 1 g wankomycyny. Badania wykazały, że wankomycyna jest znacznie lepiej tolerowana, gdy jest podawana w mniejszych i częstszych dawkach. W sytuacjach klinicznych, w których przedłużone czasy wlewu są często niepraktyczne, jak na oddziale intensywnej terapii lub w warunkach operacyjnych, zwłaszcza w ambulatoryjnych zabiegach ortopedycznych lub w nagłych przypadkach, wstępne leczenie lekami przeciwhistaminowymi w połączeniu z blokerem receptora H2 może zapewnić ochronę przed reakcją wankomycyny związaną z infuzją.