Paleontologia i ewolucja naczelnych

Złożony przebieg ewolucji człowieka w ciągu ostatnich 7 milionów lat to tylko jedna mała historia w większej objętości historii ewolucji naczelnych. Ludzie i nasi przodkowie homininów należą do rodziny małp człekokształtnych, która obejmuje szympansy, goryle, orangutany i ich skamieniałe prekursory. Jednak nawet oni są tylko najbliższymi z naszych krewnych w zakonnych naczelnych – grupie, która obejmuje organizmy tak różne, jak lemury ogoniaste, wyraki i małpy zarówno ze Starego, jak i Nowego Świata. Naczelne po raz pierwszy pojawiły się w zapisie kopalnym prawie 55 milionów lat temu i mogły powstać już w okresie kredy. Od tego czasu ta ewolucyjna linia dała początek licznym i różnorodnym gatunkom na prawie każdym kontynencie planety (skamieniałości naczelnych nie znaleziono w Australii ani na Antarktydzie). Naczelne biegają po wierzchołkach gałęzi, huśtają się pod nimi, a nawet akrobatycznie skaczą z drzewa na drzewo. Niektóre z nich są zagorzałymi drapieżnikami, zjadają małe jaszczurki i owady, podczas gdy inne wolą żerować na liściach, trawach lub owocach.
Co, jeśli w ogóle, łączy naczelne jako jedną grupę i w jaki sposób adaptacje naczelnych odzwierciedlają naszą ewolucyjną przeszłość? Jak wyglądały najwcześniejsze naczelne i jak mają się one do współczesnych form? W jaki sposób zmiany klimatu wpłynęły na zróżnicowanie różnych grup naczelnych? W jaki sposób naczelne poruszają się w siedliskach nadrzewnych i lądowych? Jakie procesy zachodzą w przypadku skamieniałości i datowania skamieniałości z odległej przeszłości?
Oto niektóre z pytań, na które odpowiedziano w poniższych artykułach. Przedstawione na różnych poziomach zaawansowania i wsparte szczegółowymi glosariuszami, te artykuły zapewniają szeroki, ale szczegółowy opis aktualnego stanu wiedzy na temat ewolucji naczelnych i metod stosowanych do gromadzenia tej wiedzy. Dopiero z tego kontekstu można w pełni ująć najdziwniejszego członka kladu naczelnych: Homo sapiens.