Model skaza-stres

Model skaza-stres to teoria psychologiczna, która wyjaśnia zachowanie zarówno jako wynik biologicznego i czynniki genetyczne („natura”) i doświadczenia życiowe („wychowanie”). Skazy jest dziedziczną predyspozycją do zaburzenia (od greckiego skaza = uporządkowanie, od dia = asunder + tithenai = do miejsca). Stres jest obciążeniem środowiskowym na organizm.

Teoria ta jest często używana do opisania wymowy zaburzeń psychicznych, takich jak schizofrenia, które są wytwarzane przez interakcję wrażliwej dziedzicznej predyspozycji z wyzwalającymi wydarzeniami w środowisku. Teoria ta została pierwotnie wprowadzona jako sposób na wyjaśnienie niektórych przyczyn schizofrenii (Zubin & Spring, 1977).

W modelu skaza-stres, podatność lub predyspozycja genetyczna (skaza) oddziałuje ze środowiskiem i wydarzeniami życiowymi (stresorami), wywołując zachowania lub zaburzenia psychiczne. Im większa * interakcja gen-środowisko

• Dziedziczność
• Natura kontra wychowanie
• Tabula rasa
• Iluzja genów

Model skaza-stres został przeformułowany w ciągu ostatnich 20 lat jako model czynników chroniących przed stresem, szczególnie przez dr. Roberta P. Libermana i jego współpracowników w dziedzinie rehabilitacji psychiatrycznej. Model ten przyniósł ogromne korzyści osobom z poważnymi i uporczywymi chorobami psychicznymi. Stymulował badania nad typowymi stresorami, których doświadczają osoby z zaburzeniami, takimi jak schizofrenia. Co ważniejsze, pobudził badania i leczenie, jak złagodzić ten stres, a tym samym zmniejszyć ekspresję skazy, poprzez rozwój czynników ochronnych. Czynniki ochronne obejmują rygorystyczną i zniuansowaną psychofarmakologię, budowanie umiejętności (zwłaszcza rozwiązywania problemów i podstawowych umiejętności komunikacyjnych) oraz rozwój systemów wsparcia dla osób z tymi chorobami. Co ważniejsze, model czynników chroniących przed stresem pozwolił pracownikom zajmującym się zdrowiem psychicznym, członkom rodzin i klientom stworzyć wyrafinowany osobisty profil tego, co dzieje się, gdy dana osoba radzi sobie źle (skaza), co boli (stresory), i co pomaga (czynniki ochronne). Doprowadziło to do bardziej humanitarnych, skutecznych, skutecznych i wzmacniających interwencji terapeutycznych.

Odnośniki & Bibliografia

Kluczowe teksty

Artykuły

Dodatkowe materiały