Malicious Serpent: Snakes jako prototypowy bodziec dla rozwiniętego modułu strachu
Arne Öhman1 i Susan Mineka
Department of Clinical Neuroscience, Karolinska Institute, Sztokholm, Szwecja (A.Ö.) i
Wydział Psychologii, Northwestern University, Evanston, Illinois (SM)
Streszczenie
Jako gady węże mogły oznaczać śmiertelne zagrożenie w środowisku wczesnych ssaków. Dokonujemy przeglądu wyników sugerujących, że węże pozostają szczególnymi bodźcami dla ludzi. Intensywny strach przed wężami jest powszechny zarówno u ludzi, jak iu innych naczelnych. Ludzie i małpy łatwiej uczą się strachu przed wężem niż strachu przed większością innych bodźców poprzez warunkowanie bezpośrednie lub zastępcze. Ani wzbudzenie, ani uwarunkowanie strachu przed wężem u ludzi nie wymaga świadomego postrzegania węży; raczej oba procesy mogą zachodzić przy bodźcach zamaskowanych. Ludzie mają tendencję do dostrzegania złudnych korelacji między wężami a bodźcami awersyjnymi, a ich uwaga jest automatycznie wychwytywana przez węże w złożonych obrazach wizualnych. Te i inne odkrycia razem wyznaczają rozwinięty moduł strachu w mózgu. Ten moduł jest selektywnie i automatycznie aktywowany przez niegdyś zagrażające bodźce, jest stosunkowo zamknięty w procesie poznania i wywodzi się ze specjalistycznych obwodów neuronowych.
Słowa kluczowe
ewolucja; strach przed wężem; moduł strachu
Węże są powszechnie uważane za oślizgłe, pełzające stworzenia, godne strachu i wstrętu. Gdyby ktoś wierzył Księdze Rodzaju, niechęć człowieka do węży wynikała z boskiej interwencji: aby pomścić zwabienie Ewy przez węża, aby skosztować owocu wiedzy, Bóg ustanowił wieczną wrogość między ich potomkami. Alternatywnie, ludzka niechęć do węży i powszechne pojawianie się gadów jako ucieleśnienia zła w mitach i sztuce może odzwierciedlać ewolucyjne dziedzictwo. Rzeczywiście, Sagan (1977) spekulował, że ludzki strach przed wężami i innymi gadami może być odległym skutkiem warunków, w jakich ewoluowały wczesne ssaki. W świecie, w którym zamieszkiwali, zwierzęce chodzenie było zdominowane przez niesamowite gady, dinozaury, a więc warunkiem wstępnym dostarczenia genów przez wczesne ssaki przyszłym pokoleniom było uniknięcie złapania w kły Tyrannosaurus rex i jego krewnych. Tak więc strach i szacunek dla gadów jest prawdopodobnie podstawowym dziedzictwem ssaków. Z tej perspektywy węże i inne gady mogą nadal mieć szczególne znaczenie psychologiczne nawet dla ludzi, a znaczące dowody wskazują, że jest to rzeczywiście prawda. Co więcej, wzór odkryć wydaje się zgodny z założeniami ewolucyjnymi.
WYSTĘPOWANIE LĘKU WĘŻAMI U NIEDZIELNYCH
Węże są dla wielu ludzi istotami przerażającymi. Agras, Sylvester i Oliveau (1969) przeprowadzili wywiady z próbkami mieszkańców Nowej Anglii na temat lęków i stwierdzili, że węże są najwyraźniej najczęstszym obiektem intensywnego strachu, zgłaszanym przez 38% kobiet i 12% mężczyzn.
Strach przed wężami jest również powszechny wśród innych naczelnych. Zgodnie z wyczerpującym przeglądem danych terenowych (King, 1997), 11 rodzajów naczelnych wykazywało reakcje związane ze strachem (wezwania alarmowe, unikanie, mobbing) praktycznie we wszystkich przypadkach, w których były obserwowane w konfrontacji z dużymi wężami. W badaniach naczelnych trzymanych w niewoli King nie znalazł spójnych dowodów na strach przed wężami. Jednak w bezpośrednich porównaniach małpy rezusów (i wiewiórek) hodowane na wolności były znacznie bardziej prawdopodobne niż małpy hodowane w laboratorium, aby wykazywać silną fobiczną reakcję strachu na węże (np. Mineka, Keir, & Cena, 1980). To, że ten strach jest adaptacyjny na wolności, jest dodatkowo potwierdzone przez niezależne raporty terenowe na temat dużych węży atakujących naczelne (M. Cook & Mineka, 1991).
To wysokie rozpowszechnienie strachu przed wężem u ludzi, jak również u naszych krewnych naczelnych, sugeruje, że jest to rezultat starożytnej historii ewolucji. Zmienność genetyczna może wyjaśniać, dlaczego nie wszystkie osoby okazują strach przed wężami. Alternatywnie, zmienność może wynikać z różnic w tym, jak łatwo jednostki uczą się bać gadzich bodźców, gdy napotykają je w awersyjnych kontekstach. Ta ostatnia możliwość byłaby zgodna z różnicami w strachu przed wężami między małpami hodowanymi na wolności i małpami hodowanymi w laboratorium.
NAUKA OBRAŻENIA WĘŻAMI
Eksperymenty z laboratorium hodowane małpy pokazały, że mogą nabawić się strachu przed wężami zastępczo, to znaczy obserwując inne małpy wyrażające strach przed wężami.Kiedy nieustraszone małpy hodowane w laboratorium miały okazję obserwować hodowaną na wolności „modelową” małpę, która przejawiała strach przed żywymi i zabawkowymi wężami, szybko uwarunkowano je na węże strachu, a warunkowanie to było silne i trwałe. małpa została pokazana na taśmie wideo (M. Cook & Mineka, 1990).
Kiedy filmy zostały połączone w taki sposób, że identyczne wyświetlanie strach był wzorowany na zabawkowych wężach i kwiatach lub zabawkowych krokodylach i królikach (((M. Cook & Mineka, 1991), hodowane w laboratorium małpy wykazywały znaczne uwarunkowania wobec zabawkowych węży i krokodyle, ale nie kwiaty i zabawkowe króliki. Zabawkowe węże i kwiaty równie dobrze służyły jako nagrody w postaci jedzenia (M. Cook & Mineka, 1990), więc selektywny wpływ węży wydaje się być ograniczony do nieprzyjemnych kontekstów. Ponieważ te małpy nigdy nie widziały żadnego bodźca użytego przed rimenty, wyniki zapewniają silne wsparcie dla ewolucyjnych podstaw selektywnego uczenia się.
Seria badań opublikowanych w latach siedemdziesiątych (patrzÖhman & Mineka, 2001) przetestowała hipoteza, że ludzie mają predyspozycje do łatwego uczenia się strachu przed wężami. W badaniach tych zastosowano dyskryminującą procedurę warunkowania Pawłowa, w której różne obrazy służyły jako bodźce warunkowe (CS), które przewidywały obecność i brak łagodnego wstrząsu awersyjnego, bodźca nieuwarunkowanego (US). Uczestnicy, u których węże (lub pająki) konsekwentnie sygnalizowały wstrząsy, wykazywali silniejsze i trwalsze reakcje warunkowej konduktywności skóry (SCR; reakcje potu dłoniowego, które wskazują na aktywację emocjonalną) niż uczestnik kontrolny, dla którego kwiaty lub grzyby sygnalizowały wstrząsy. Kiedy jednak użyto nieaversive US, różnica ta zniknęła. Cook, Hodes i Lang (1986) wykazali, że jakościowo różne reakcje były uwarunkowane przez węże (przyspieszenie tętna, indeksowanie strachu) niż od kwiatów i grzybów (spowolnienie tętna, indeksowanie uwagi na pobudzający bodziec). Zgłosili również lepsze kondycjonowanie w stosunku do bodźców z węży niż pistolet w połączeniu z głośnymi dźwiękami. Takie wyniki sugerują, że selektywny związek między wężami a awersyjnymi USS odzwierciedla raczej historię ewolucyjną niż uwarunkowania kulturowe.
NIEŚWIADOMA KONTROLA ODPOWIEDZI NA WĘŻE
Jeśli rozpowszechnienie i łatwość uczenia się strachu przed wężem reprezentuje podstawowego ssaka dziedzictwo, jego maszyneria neuronowa musi znajdować się w strukturach mózgowych, które wyewoluowały u wczesnych ssaków. W związku z tym obwód strachu w mózgu ssaków zależy w dużej mierze od struktur limbicznych, takich jak theamygdala, zbiór jąder nerwowych w przednim płacie skroniowym. Struktury limbiczne pojawiły się w ewolucyjnym przejściu od gadów do ssaków i wykorzystują istniejące wcześniej struktury w „mózgu gada” do kontrolowania wyjścia emocjonalnego, takiego jak zachowanie podczas lotu / walki i zmiany sercowo-naczyniowe (patrz :Öhman & Mineka, 2001).
Z tej neuro-ewolucyjnej perspektywy można by oczekiwać, że kontrolowany limbicznie strach przed wężami jest względnie niezależny od ostatnio wyewoluowanego poziomu kontroli w mózgu, kory nowej, która jest miejscem zaawansowanego poznania. Ta hipoteza jest zgodna z często uderzająco irracjonalną cechą fobii wężowej. Na przykład fobie można aktywować, oglądając zwykłe zdjęcia węży. Maskowanie wsteczne jest obiecującą metodologią badania, czy odpowiedzi fobiczne można aktywować bez angażowania kory. W tej metodzie krótki bodziec wizualny jest usuwany ze świadomej percepcji przez następujący bezpośrednio po nim bodziec maskujący. Ponieważ maskowanie wstecz zakłóca przetwarzanie wzrokowe w pierwotnej korze wzrokowej, reakcje na bodźce maskujące wstecznie odzwierciedlają aktywację ścieżek w mózgu, które mogą uzyskać dostęp do obwodu strachu bez angażowania obszarów korowych pośredniczących w wizualnej świadomości bodźca.
W jednym badaniu (Öhman & Soares, 1994) zdjęcia węży, pająków, kwiatów i grzybów były prezentowane bardzo krótko (30 ms), za każdym razem natychmiast a następnie bodziec maskujący (losowo wycięty i złożony obraz). Chociaż uczestnicy nie mogli rozpoznać nienaruszonych obrazów, uczestnicy, którzy bali się węży, wykazywali wzmocnione SCR tylko węże oskrzydlone, podczas gdy uczestnicy, którzy bali się pająków, odpowiadali tylko na pająki. Podobne wyniki uzyskano (Öhman & Soares, 1993), kiedy nieustraszeni uczestnicy, którzy zostali uwarunkowani do zdemaskowania zdjęć węży przez wstrząsające Stany Zjednoczone, zostali wystawieni na zamaskowane zdjęcia bez USA. W ten sposób odpowiedzi na uwarunkowane obrazy węży przetrwały maskowanie wsteczne; z kolei maskowanie efektów kondycjonowania u innej grupy uczestników warunkowało neutralne bodźce tonalne, takie jak kwiaty czy grzyby.
Co więcej, kolejne eksperymenty (Öhman & Soares, 1998) również wykazały uwarunkowanie zamaskowanych bodźców, gdy zamaskowane węże lub pająki (ale nie zamaskowane kwiaty lub grzyby) były używane jako CS, a następnie szokujące Stany Zjednoczone. Zatem te badania maskowania pokazują, że odpowiedzi strachu (asindeksowane przez SCR) można nauczyć się i wywołać, gdy maskowanie wsteczne uniemożliwia wizualnie prezentowanym bodźcom węża dostęp do przetwarzania korowego. Jest to zgodne z poglądem, że reakcje na węże są organizowane przez specjalnie wyewoluowany prymitywny obwód neuronowy, który pojawił się u pierwszych ssaków na długo przed ewolucją kory nowej.
ILUZORYCZNE ZWIĄZKI MIĘDZY WĘŻAMI A STYMULAMI AWERSYJNYMI
Jeśli wyrażanie i uczenie się strachu przed wężem nie wymaga przetwarzania korowego, to czy ludzkie poznanie węży i ich związków z innymi zdarzeniami jest stronnicze i irracjonalne? byli bardziej skłonni spostrzegać, że slajdy bodźców związanych ze strachem (takich jak węże) były połączone z szokiem niż wyobrazić sobie, że slajdy bodźców kontrolnych (kwiatów i grzybów) były sparowane z szokiem. Stało się to nawet wtedy, gdy nie było takich relacji w rozległej losowej sekwencji bodźce poślizgowe oraz awersyjne i nie odwrotne wyniki (tony lub nic), których doświadczyli uczestnicy (Tomarken, Sutton , & Mineka, 1995).
Podobnych iluzorycznych korelacji nie zaobserwowano w przypadku zdjęć uszkodzonego sprzętu elektrycznego i porażenia, mimo że zostały ocenione jako należące do siebie lepiej niż węże i porażenie (Tomarken i wsp., 1995). W innym eksperymencie, przed rozpoczęciem eksperymentu, uczestnicy wykazywali wyolbrzymione oczekiwania wstrząsu zarówno węży, jak i uszkodzonego sprzętu elektrycznego (Kennedy, Rapee, & Mazurski, 1997), ale opisali jedynie iluzoryczne korelacje między wężami a szok po doświadczeniu przypadkowych bodźców. Wydaje się zatem, że węże mają powinowactwo poznawcze z agresywnością i niebezpieczeństwem, które są odporne na modyfikacje przez doświadczenie.
AUTOMATYCZNE PRZYWRÓCENIE UWAGI PRZEZ STYMULI WĘŻA
Ludzie, którzy napotykają węże na wolności, mogą donieść, że najpierw zamarli ze strachu, a zaledwie ułamek sekundy później zdali sobie sprawę, że zamierzają nadepnąć na węża . W ten sposób węże mogą automatycznie przyciągać uwagę. Badanie wspierające tę hipotezę (Öhman, Flykt, & Esteves, 2001) wykazało krótsze opóźnienia wykrywania dla rozbieżnego obrazu węża wśród szeregu wielu neutralnych bodźców rozpraszających (np. Zdjęcia kwiatów) niż odwrotnie . Co więcej, na „znalezienie węża w trawie” nie miała wpływu liczba bodźców rozpraszających, podczas gdy wykrycie sprzecznych kwiatów i grzybów wśród wielu węży zajęło więcej czasu niż u nielicznych węży, gdy ten ostatni służył jako bodziec rozpraszający. To sugeruje, że węże, ale nie kwiaty i grzyby , zostały zlokalizowane za pomocą automatycznej procedury percepcyjnej, która bez wysiłku znajdowała docelowe bodźce, które wydawały się „wyskakiwać” z matrycy niezależnie od liczby bodźców rozpraszających. Uczestnicy, którzy bardzo bali się węży, wykazali się nawet lepszymi wynikami w wykrywaniu węży. Tak więc, gdy u uczestników wzbudzał strach wywołany przez węże, ten stan strachu uwrażliwił aparat percepcyjny, aby wykrywać węże jeszcze skuteczniej.
KONCEPCJA MODUŁU STRACHU
Dowody, które przeanalizowaliśmy, pokazują, że bodźce węży są silnie i szeroko związane ze strachem u ludzi i innych naczelnych oraz że strach przed wężami jest względnie niezależny od świadomego poznania. Zaproponowaliśmy koncepcję rozwiniętego modułu strachu, aby wyjaśnić te i wiele powiązanych ustaleń (Öhman & Mineka, 2001). Moduł strachu to względnie niezależny system behawioralny, umysłowy i nerwowy, który wyewoluował, aby pomagać ssakom w obronie przed zagrożeniami, takimi jak węże. Moduł jest selektywnie czuły na bodźce związane z powtarzającymi się zagrożeniami dla przetrwania i automatycznie przez nie aktywowany, jest stosunkowo zamknięty w bardziej zaawansowanym ludzkim poznaniu i opiera się na wyspecjalizowanych obwodach neuronowych.
Ten wyspecjalizowany moduł behawioralny nie wyewoluował głównie z zagrożeń związanych z przetrwaniem, stwarzanych przez węże podczas ewolucji człowieka, ale raczej z zagrożenia, jakie gady stanowiły w trakcie ewolucji ssaków. Ponieważ gady były kojarzone z niebezpieczeństwem w trakcie ewolucji, prawdopodobne jest, że węże stanowią prototypowy bodziec do aktywacji modułu strachu. Jednak nie twierdzimy, że ludzki mózg ma wyspecjalizowany moduł do automatycznego generowania strachu przed wężami. Raczej proponujemy, aby plan modułu strachu został zbudowany wokół śmiertelnego zagrożenia, jakie przodkowie węży dostarczali naszym odległym przodkom, wczesnym ssakom.Podczas dalszej ewolucji ssaków plan ten został zmodyfikowany, dopracowany i wyspecjalizowany pod kątem ekologii zajmowanej przez różne gatunki. Niektóre ssaki mogą nawet polować na węże, a nowe bodźce i cechy bodźców zostały dodane do gadów jako preferencyjnych aktywatorów modułu. Na przykład groźba mimiczna jest podobna do węża, jeśli chodzi o aktywację modułu strachu u naczelnych społecznych (Öhman & Mineka, 2001). Poprzez warunkowanie Pawłowa moduł strachu może znaleźć się pod kontrolą bardzo szerokiego zakresu bodźców sygnalizujących ból i niebezpieczeństwo, niemniej jednak ewolucyjne ograniczenia umożliwiły bodźcom związanym niegdyś z nawracającymi zagrożeniami przetrwania łatwiejszy dostęp do uzyskania kontroli nad modułem poprzez warunkowanie strachowe (Öhman & Mineka, 2001).
KWESTIE DALSZYCH BADAŃ
Twierdzenie, że moduł strachu może być uwarunkowany bez świadomości, jest odważne, biorąc pod uwagę, że istnieje względna zgoda w dziedzinie uwarunkowań człowieka, że świadomość CS- Do uzyskania warunkowych odpowiedzi wymagana jest awaryjność USA. Jednakże, jak obszernie argumentowaliśmy w innym miejscu (Öhman & Mineka, 2001; Wiens & Öhman, 2002), jest dobry dowód, że warunkowanie nieświadome prezentowane CS są możliwe, jeśli ewolucyjnie obawiają się, że są istotne. Inne czynniki, które mogą promować takie nieświadome uczenie się, obejmują intensywne uczenie się w USA, krótkie interwały CS-US i okołokresowe nakładanie się CS i USA. Jednak niewiele badań poświęcono tym czynnikom i istnieje pilna potrzeba opracowania ich względnej skuteczności w promowaniu warunkowania modułu strachu poza świadomością.
Jednym z argumentów przemawiających za koncepcją modułu strachu jest to, że jest ona spójna z obecnym rozumieniem warunkowania neurobiologicznego, w którym ciało migdałowate odgrywa główną rolę (np. Öhman & Mineka, 2001). Jednak to zrozumienie opiera się głównie na danych zwierzęcych. Chociaż pojawiająca się literatura dotycząca obrazowania mózgu dotycząca uwarunkowań ludzkiego strachu jest zgodna z tą bazą danych, potrzebne są systematyczne wysiłki, aby bardziej przekonująco powiązać moduł strachu z mechanizmami ludzkiego mózgu. Na przykład, rzucająca się w oczy luka w wiedzy dotyczy tego, czy ciało migdałowate jest rzeczywiście specjalnie dostrojone do warunkowania zdarzeń losowych związanych z ewolucyjnie związanymi z lękiem CS, takimi jak węże.
Ciekawe pytanie, na które można odpowiedzieć zarówno na poziomie psychologicznym, jak i neurobiologicznym, dotyczy mechanizmów percepcyjnych, które dają bodźcom wężowym uprzywilejowany dostęp do modułu strachu. Na przykład, czy węże są wykrywane na niższym progu percepcji w porównaniu z obiektami niezwiązanymi z lękiem? Czy są one identyfikowane szybciej niż inne obiekty raz wykryte? Czy szybciej aktywują moduł strachu i zwracają uwagę po zidentyfikowaniu? Niezależnie od umiejscowienia przywilejów percepcyjnych, jakie cechy wizualne węży sprawiają, że są tak potężnymi groźnymi wróżbami i porywaczami uwagi? Ponieważ przetwarzanie wzrokowe w ścieżce poprzedzającej poziom korowy jest prymitywne, hipoteza, że zamaskowane reprezentacje węży mają bezpośredni dostęp do ciała migdałowatego, sugeruje, że efekt jest zapośredniczony przez proste cechy węży, a nie przez złożoną konfigurację cech definiujących węża. Wyznaczenie tych cech pozwoliłoby na skonstruowanie „bodźca super-strachu”. Można argumentować, że taki astymulus przedstawiałby „archetypowe zło” reprezentowane w ludzkim mózgu.
Zalecana lektura
Öhman, A., & Mineka, S. (2001). (Zobacz odniesienia)
Uwaga
Agras, S., Sylvester, D., & Oliveau, D. (1969). Epidemiologia powszechnych lęków i fobii. Comprehensive Psychiatry, 10,151-156.
Cook, M., & Mineka, S. (1990). Selektywne skojarzenia w obserwacyjnym uwarunkowaniu strachu u małp rezus. Journal of Experimental Psychology: Animal Behaviour Processes, 16, 372-389.
King, G.E. (1997, czerwiec). Podstawa uwagi dla reakcji naczelnych na węże. Artykuł przedstawiony na dorocznym spotkaniu American Society of Primatologists, San Diego, Kalifornia.
Sagan, C. (1977). Smoki Edenu. Spekulacje na temat ewolucji ludzkiej inteligencji, Londyn: Hodder i Stoughton.