Aleksander I z Rosji

AscensionEdit

Aleksander został cesarzem Rosji, kiedy jego ojciec został zamordowany 23 marca 1801 roku. Aleksander, wówczas 23-letni, przebywał w pałacu w momencie zamachu a jego wstąpienie na tron ogłosił generał Mikołaj Zubov, jeden z zabójców. Historycy nadal dyskutują o roli Aleksandra w zabójstwie jego ojca. Najpopularniejsza teoria głosi, że został wpuszczony do „tajemnicy spiskowców” i był gotów objąć tron, ale nalegał, aby jego ojca nie zabijano. Zostanie cesarzem poprzez zbrodnię, która kosztowała jego życie, dał Aleksandrowi silne poczucie wyrzuty sumienia i wstyd.

Aleksander I wstąpił na tron 23 marca 1801 roku i został koronowany na Kremlu 15 września tego roku.

Polityka wewnętrznaEdytuj

Kościół prawosławny początkowo sprawował niewielki wpływ na życie Aleksandra. Młody cesarz był zdeterminowany, aby zreformować nieefektywne, wysoce scentralizowane systemy rządów, na których polegała Rosja. Zachowując przez pewien czas dawnych ministrów, jednym z pierwszych aktów jego panowania było powołanie szeregowca Komitet, w skład którego wchodzą jego młodzi i entuzjastyczni przyjaciele – Wiktor Koczubej, Nikolay Novosiltsev, Pavel Stroganov i Adam Jerz y Czartoryski – sporządzenie planu reform wewnętrznych, które miały doprowadzić do ustanowienia monarchii konstytucyjnej zgodnie z nauką epoki oświecenia.

Po kilku latach jego panowania liberałowie Michaił Sperański został jednym z najbliższych doradców cesarza i opracował wiele planów szczegółowych reform. W ramach reformy rządowej Aleksandra I zniesiono stare kolegia, aw ich miejsce utworzono nowe ministerstwa, na czele których stali ministrowie odpowiedzialni przed Koroną. Wszystkimi sprawami międzyresortowymi zajmowała się Rada Ministrów pod przewodnictwem suwerena. Rada Państwa powstała w celu ulepszenia techniki legislacyjnej. Miał on stać się drugą izbą reprezentatywnej władzy ustawodawczej. Senat rządzący został przekształcony w Sąd Najwyższy Cesarstwa. Kodyfikacja praw zapoczątkowanych w 1801 roku nigdy nie została przeprowadzona za jego panowania.

Aleksander chciał rozwiązać inną istotną kwestię w Rosji, status chłopów pańszczyźnianych, choć udało się to dopiero w 1861 roku (za panowania jego siostrzeńca Aleksandra II). Jego doradcy po cichu szczegółowo omówili dostępne opcje. Ostrożnie rozszerzył prawo do posiadania ziemi na większość klas poddanych, w tym na chłopów państwowych, w 1801 r. I stworzył nową kategorię społeczną „wolnego rolnika” dla chłopów dobrowolnie wyzwolonych przez swoich panów w 1803 r. poddani nie zostali dotknięci.

Kiedy rozpoczął się panowanie Aleksandra, w Rosji były trzy uniwersytety: w Moskwie, Wilnie (Wilno) i Dorpacie (Tartu). Zostały one wzmocnione, a trzy inne zostały założone w Petersburg, Charków i Kazań. Powstały lub popierano ciała literackie i naukowe, a jego panowanie zyskało sławę dzięki pomocy udzielanej nauce i sztuce przez cesarza i zamożną szlachtę. Aleksander później wydalił zagranicznych uczonych.

Po 1815 r. wprowadzono osady wojskowe (gospodarstwa rolne żołnierzy i ich rodziny pod kontrolą wojskową), z zamiarem uczynienia armii lub jej części samowystarczalnością gospodarczą i zaopatrywania jej w rekrutów.

Poglądy jego pogardy orariesEdit

Nazywany autokratą i „jakobinem”, człowiekiem tego świata i mistykiem, Aleksander jawi się współczesnym jako zagadka, którą każdy czyta zgodnie ze swoim temperamentem. Napoleon Bonaparte uważał go za „przebiegłego Bizantyjczyka” i nazywał go Talmą Północy, gotowym do odegrania jakiejkolwiek rzucającej się w oczy roli. Dla Metternicha był szaleńcem, którego należało udawać. Castlereagh, pisząc o nim do lorda Liverpoolu, przyznał, że ma „wielkie cechy”, ale dodał, że jest „podejrzliwy i niezdecydowany”; a dla Jeffersona był człowiekiem o szacownym charakterze, skłonnym do czynienia dobra i oczekiwanym, że rozpowszechni w masach Rosjan „poczucie ich naturalnych praw”.

Napoleonic WarsEdit

Sojusze z innymi potęgamiEdytuj

Po przystąpieniu Aleksander odwrócił wiele niepopularnej polityki swojego ojca, Paula, potępił Ligę Neutralności Zbrojnej i zawarł pokój z Wielką Brytanią (kwiecień 1801). W tym samym czasie rozpoczął negocjacje z Franciszkiem II Świętego Cesarstwa Rzymskiego.Wkrótce potem w Memel zawarł bliski sojusz z Prusami, nie dlatego, że przechwalał się motywami politycznymi, ale w duchu prawdziwego rycerskości, z przyjaźni z młodym królem Fryderykiem Wilhelmem III i jego piękną żoną Ludwiką Meklemburgii-Strelitz.

Rozwój tego sojuszu został przerwany przez krótkotrwały pokój z października 1801 roku i przez chwilę wydawało się, że Francja i Rosja mogą dojść do porozumienia. Porwany entuzjazmem Frédéric-Césara de La Harpe, który wrócił do Rosji z Paryża, Aleksander zaczął otwarcie wyrażać podziw dla instytucji francuskich i osoby Napoleona Bonaparte. Wkrótce jednak nastąpiła zmiana. La Harpe, po nowej wizycie w Paryżu, przedstawił Aleksandrowi swoje Refleksje na temat prawdziwej natury konsula na rzecz życia, które, jak powiedział Aleksander, zdarły zasłonę z jego oczu i ujawniły Bonapartego „nie jako prawdziwego patriotę”, ale tylko jako „najsłynniejszego tyrana, jaki wyprodukował świat”. Później La Harpe i jego przyjaciel Henri Monod lobbowali Aleksandra, który przekonał inne siły alianckie sprzeciwiające się Napoleonowi, by uznały niepodległość Vaudois i Argowian, pomimo prób Berna, aby odzyskać je jako ziemie poddane. Rozczarowanie Aleksandra zostało dopełnione przez egzekucja księcia Enghiena pod zmyślonymi zarzutami. Rosyjski sąd zaczął żałować ostatniego członka Izby Condé i zerwano stosunki dyplomatyczne z Francją. Aleksander był szczególnie zaniepokojony i zdecydował, że musi jakoś okiełznać Napoleona ” władzy.

Sprzeciw wobec NapoleonaEdit

Sprzeciwiając się Napoleonowi I, „ciemiężcy Europy i burzycielowi pokoju na świecie”, Aleksander w rzeczywistości już uważał, że spełnia Boska misja. W swoich instrukcjach dla Nikołaja Nowosilcowa, swojego specjalnego wysłannika w Londynie, cesarz rozwinął motywy swojej polityki w języku, który niewiele przemawiał do premiera Williama Pitta Młodszego. Jednak dokument ten jest świetny interes, gdyż po raz pierwszy formułuje w oficjalnej depeszy ideały polityki międzynarodowej, które miały odegrać znaczącą rolę w sprawach światowych u schyłku epoki rewolucji. Aleksander przekonywał, że rezultatem wojny miało być nie tylko wyzwolenie Francji, ale powszechny triumf „świętych praw ludzkości”. Aby to osiągnąć, należałoby „po przyłączeniu narodów do ich rządu, uniemożliwiając im działanie z wyjątkiem najszerszego interesu ich poddanych, ustalić stosunki między państwami na bardziej precyzyjnych zasadach, takich jak to. w ich interesie jest poszanowanie ”.

Podstawą stosunków państw tworzących„ Konfederację Europejską ”miał stać się traktat generalny. Chociaż uważał, że wysiłek ten nie doprowadzi do powszechnego pokoju, warto byłoby, gdyby ustanowił jasne zasady dotyczące zapisów praw narodów. Organ zapewniłby „pozytywne prawa narodów” i „przywilej neutralności”, zobowiązując się jednocześnie do wyczerpania wszystkich środków mediacji w celu zachowania pokoju i utworzyłby „nowy kodeks praw narodów”.

1807 przegrana z siłami francuskimi Prusy w Tylży, 1807

Tymczasem Napoleon, trochę odstraszony młodzieńczą ideologią rosyjskiego autokraty, nigdy nie porzucił nadziei na oderwanie go od koalicji. prędzej wkroczył triumfalnie do Wiednia, niż rozpoczął negocjacje z Aleksandrem; wznowił je po bitwie pod Austerlitz (2 grudnia). Rosja i Francja, jak nalegał, były „sojusznikami geograficznymi”; nie było i nie może być między nimi żadnego prawdziwego konfliktu interesów; razem mogliby rządzić światem. Ale Aleksander nadal był zdeterminowany, aby „trwać w systemie bezinteresowności w odniesieniu do wszystkich państw UE lina, za którą do tej pory szedł ”i ponownie sprzymierzył się z Królestwem Prus. Nastąpiła kampania w Jenie i bitwa pod Eylau; a Napoleon, choć nadal był zdecydowany sojuszem rosyjskim, podburzał Polaków, Turków i Persów do przełamania uporu cara. Również partia w samej Rosji, na czele której stał brat cara Konstantyn Pawłowicz, głośno domagała się pokoju, ale Aleksander, po daremnej próbie utworzenia nowej koalicji, wezwał naród rosyjski do świętej wojny z Napoleonem jako wrogiem Wiara prawosławna. Rezultatem była klęska Friedlanda (13/14 czerwca 1807). Napoleon dostrzegł swoją szansę i wykorzystał ją. Zamiast stawiać na ciężkie warunki, zaoferował ukaranemu autokracie sojusz i partnerstwo w jego chwale.

Dwaj cesarze spotkali się w Tylży 25 czerwca 1807 r. Napoleon dobrze wiedział, jak odwołać się do bujnej wyobraźni swego nowo odnalezionego przyjaciela.Podzieli z Aleksandrem Imperium świata; w pierwszej kolejności pozostawił go w posiadaniu księstw naddunajskich i dał mu wolną rękę do radzenia sobie z Finlandią; a potem cesarze Wschodu i Zachodu, gdy nadejdzie czas, wypędzą Turków z Europy i przemaszerują przez Azję na podbój Indii, czego Brytyjczycy w końcu osiągnęli kilka lat później, i zmieniłby bieg historii nowożytnej. Niemniej jednak pewna myśl obudziła w wrażliwym umyśle Aleksandra ambicję, której dotąd był obcy. Interesy Europy jako całości zostały całkowicie zapomniane.

PrussiaEdit

Błyskotliwość tych nowych wizji nie zaślepiło Aleksandra na zobowiązania przyjaźni i odmówił zatrzymania księstw naddunajskich jako ceny za dalsze rozczłonkowanie Prus. „Rozpoczęliśmy lojalną wojnę”, powiedział, „musimy zawrzyjcie lojalny pokój „. Wkrótce pierwszy entuzjazm Tylży zaczął słabnąć. Francuzi pozostali w Prusach, Rosjanie nad Dunajem i obaj zarzucali sobie nawzajem wyłamanie wiary. Tymczasem jednak osobiste stosunki Aleksander i Napoleon mieli najbardziej serdeczny charakter i spodziewano się, że nowe spotkanie może skorygować wszelkie różnice między nimi. Spotkanie odbyło się w Erfurcie w październiku 1808 r. I zaowocowało traktatem, który określał wspólną politykę obu cesarzy. Aleksandra rel Niemniej jednak relacje z Napoleonem uległy zmianie. Zdał sobie sprawę, że w uczuciach Napoleona nigdy nie był lepszy rozsądek, że w rzeczywistości nigdy nie zamierzał poważnie planować swojego „wielkiego przedsięwzięcia” i używał go tylko do zajmowania umysłu cara, podczas gdy umacniał swoją władzę w Europa Środkowa. Od tego momentu sojusz francuski nie był dla Aleksandra również braterskim porozumieniem o rządzeniu światem, ale sprawą czystej polityki. Użył go początkowo do usunięcia „geograficznego wroga” z bram Sankt Petersburga, wyrywając Finlandię Szwecji (1809) i miał nadzieję, że Dunaj stanie się południową granicą Rosji.

Francusko-rosyjska allianceEdit

Wydarzenia szybko zmierzały w kierunku zerwania sojuszu francusko-rosyjskiego. Podczas gdy Aleksander pomagał Napoleonowi w wojnie w 1809 r., Oświadczył wyraźnie, że nie pozwoli, aby Cesarstwo Austriackie zostało zniszczone. Napoleon następnie gorzko skarżył się na bezczynność wojsk rosyjskich podczas kampanii. Car z kolei protestował przeciwko zachęcaniu Polaków przez Napoleona. W sprawie sojuszu francuskiego wiedział, że jest praktycznie izolowany w Rosji i oświadczył, że nie może poświęcić interesu swego ludu i imperium na rzecz swego Napoleon. „Nie chcę niczego dla siebie”, powiedział do ambasadora Francji, „dlatego świat nie jest na tyle duży, aby dojść do porozumienia w sprawach Polski, jeśli chodzi o jej przywrócenie”. / p>

Aleksander narzekał, że traktat wiedeński, który w znacznej mierze poszerzył zakres Księstwa Warszawskiego, „niesłusznie odpłacił mu za jego lojalność” i na razie był tylko udobruchany publicznym oświadczeniem Napoleona, że nie miał zamiaru przywracania Polski, i na mocy konwencji podpisanej 4 stycznia 1810 r., ale nie ratyfikowanej, znoszącej polskie imię i zakony rycerskie.

Ale jeśli Aleksander podejrzewał zamiary Napoleona, Napoleon nie był mniej podejrzliwy wobec Aleksandra. Częściowo, aby sprawdzić swoją szczerość, Napoleon wysłał niemal bezwzględną prośbę o rękę wielkiej księżnej Anny Pawłowej, najmłodszej siostry cara. Po krótkim opóźnieniu Aleksander odpowiedział grzeczną odmową, błagając o młody wiek księżniczki i sprzeciw. cesarzowej wdowy do małżeństwa. Odpowiedzią Napoleona była odmowa ratyfikacji konwencji z 4 stycznia i ogłoszenie zaręczyn z arcyksiężną Marią Luizą w taki sposób, aby Aleksander przypuszczał, że oba traktaty małżeńskie były negocjowane jednocześnie. stosunki między dwoma cesarzami stopniowo stawały się coraz bardziej napięte.

Kolejną osobistą pretensją Aleksandra do Napoleona była aneksja Oldenburga przez Francję w grudniu 1810 roku, jako książę Oldenburga (3 stycznia 1754-2 lipca 1823 ) był wujem cara. Co więcej, katastrofalny wpływ systemu kontynentalnego na handel z Rosją uniemożliwił cesarzowi utrzymanie polityki, która była głównym motywem sojuszu Napoleona.

Aleksander zachowywał Rosja jak najbardziej neutralna w toczącej się wojnie francuskiej z Wielką Brytanią. Pozwolił jednak na potajemne kontynuowanie handlu z Wielką Brytanią i nie wymusił blokady wymaganej przez system kontynentalny. W 1810 roku wycofał Rosję z systemu kontynentalnego i rozwinął się handel między Wielką Brytanią a Rosją.

Po 1810 r. stosunki między Francją i Rosją stopniowo się pogarszały. W 1811 r. stało się jasne, że Napoleon nie dotrzymuje warunków traktatu w Tylży. Obiecał Rosji pomoc w jej wojnie z Imperium Osmańskim, ale w trakcie kampanii Francja nie zaoferowała żadnego wsparcia.

W obliczu zbliżającej się wojny między Francją a Rosją Aleksander zaczął przygotowywać grunt dyplomatycznie . W kwietniu 1812 roku Rosja i Szwecja podpisały porozumienie o wzajemnej obronie. Miesiąc później Aleksander zapewnił sobie południową flankę na mocy traktatu bukareszteńskiego (1812), który formalnie zakończył wojnę z Turcją. Jego dyplomatom udało się wydobyć obietnice z Prus i Austrii, że jeśli Napoleon najedzie na Rosję, ten pierwszy pomoże Napoleonowi w jak najmniejszym stopniu, a ten drugi nie udzieli żadnej pomocy.

Militarnie Michaił Speransky zdołał poprawić standard rosyjskich wojsk lądowych wyższy niż przed rozpoczęciem kampanii 1807. Przede wszystkim za radą swojej siostry i hrabiego Aleksieja Arakczejewa Aleksander nie przejął kontroli operacyjnej, jak to zrobił podczas kampanii 1807, zamiast tego przekazał kontrolę swoim generałom, księciu Michaelowi Barclay de Tolly, księciu Piotrowi Bagrationowi i Michaiłowi Kutuzowowi.

Wojna przeciwko PersjiEdit

Pomimo krótkich działań wojennych w wyprawie perskiej w 1796 roku minęło osiem lat pokoju. między dwoma imperiami wybuchł nowy konflikt. Po rosyjskiej aneksji Gruzji w 1801 r., Która przez wieki była poddana Persji, a następnie szybko wcielono w nią chanat Derbent, Aleksander był zdeterminowany, aby zwiększyć i utrzymać rosyjskie wpływy w strategicznie cennym regionie Kaukazu. W 1801 roku Aleksander mianował Pawła Cycianowa, zagorzałego rosyjskiego imperialistę gruzińskiego pochodzenia, na rosyjskiego wodza naczelnego na Kaukazie. W latach 1802-1804 przystąpił do narzucenia rządów rosyjskich zachodniej Gruzji i niektórych kontrolowanych przez Persów chanatów wokół Gruzji. Niektórzy z tych chanatów poddali się bez walki, ale Chanat Ganja stawiał opór, co skłoniło do ataku. Ganja został bezlitośnie zwolniony podczas oblężenia Ganja, a około 3000 – 7000 mieszkańców Ganja zostało straconych, a tysiące innych wypędzono do Persji. Te ataki Tsitsianova utworzyły kolejne casus belli.

23 maja 1804 roku Persja zażądała wycofania się z okupowanych przez Rosję regionów, obejmujących dzisiejszą Gruzję, Dagestan i części Azerbejdżanu. Rosja odmówiła, zaatakowała Gandżę i wypowiedziała wojnę. Po prawie dziesięcioletnim impasie skupionym wokół dzisiejszego Dagestanu, wschodniej Gruzji, Azerbejdżanu, północnej Armenii, gdzie żadna ze stron nie była w stanie uzyskać wyraźnej przewagi, Rosji w końcu udało się odwrócić losy. Po serii udanych ofensyw pod dowództwem generała Piotra Kotlyarevskyego, w tym zdecydowanego zwycięstwa w szturmie na Lankaran, Persja została zmuszona prosić o pokój. W październiku 1813 r. Traktat z Gulistanu, wynegocjowany z brytyjską mediacją i podpisany w Gulistanie, zmusił perskiego szacha Fath Ali Shah do scedowania wszystkich terytoriów perskich na Kaukazie Północnym i większości jego terytoriów na Kaukazie Południowym na rzecz Rosji. Obejmuje to dzisiejszy Dagestan, Gruzję i większość Azerbejdżanu. Zaczęło się również od dużej zmiany demograficznej na Kaukazie, ponieważ wiele rodzin muzułmańskich wyemigrowało do Persji

Francuska inwazja lato 1812 Napoleon najechał Rosję. To okupacja Moskwy i profanacja Kremla, uważanego za święte centrum Świętej Rosji, zmieniły sentyment Aleksandra do Napoleona w żarliwą nienawiść. Kampania 1812 r. Była punktem zwrotnym w życiu Aleksandra; po spaleniu Moskwy oświadczył, że jego własna dusza znalazła oświecenie i że raz na zawsze uświadomił sobie boskie objawienie swojej misji rozjemcy w Europie.

Podczas gdy armia rosyjska wycofał się w głąb Rosji na prawie trzy miesiące, szlachta naciskała na Aleksandra, aby zwolnił dowódcę armii rosyjskiej, feldmarszałka Barclay de Tolly. Aleksander zastosował się i wyznaczył księcia Michaiła Kutuzowa do przejęcia dowództwa nad armią. W dniu 7 września Wielka Armia zmierzyła się z armią rosyjską w małej wiosce Borodino, 110 kilometrów (70 mil) na zachód od Moskwy. Bitwa, która nastąpiła później, była największą i najkrwawszą jednodniową akcją wojen napoleońskich, w której wzięło udział ponad 250 000 żołnierzy i w której zginęło 70 000 ludzi. Wynik bitwy nie był rozstrzygający.Armia rosyjska, niepokonana pomimo ciężkich strat, była w stanie wycofać się następnego dnia, pozostawiając Francuzów bez decydującego zwycięstwa, którego szukał Napoleon.

Tydzień później Napoleon wkroczył do Moskwy, ale był bez delegacji na spotkanie z cesarzem Rosjanie ewakuowali miasto, a gubernator miasta hrabia Fiodor Rostopczin nakazał podpalenie kilku strategicznych punktów Moskwy. Utrata Moskwy nie zmusiła Aleksandra do proszenia o pokój. Po miesiącu pobytu w mieście Napoleon przeniósł swoją armię na południowy zachód w kierunku Kaługi, gdzie Kutuzow obozował z armią rosyjską. Francuski atak na Kaługę został powstrzymany przez armię rosyjską, a Napoleon został zmuszony do wycofania się na tereny już zdewastowane przez inwazję. W następnych tygodniach Grande Armée głodowała i cierpiała z powodu nadejścia rosyjskiej zimy. Brak żywności i paszy dla koni oraz uporczywe ataki na izolowane oddziały rosyjskich chłopów i kozaków doprowadziły do wielkich strat. Kiedy resztki armii francuskiej ostatecznie przekroczyły rzekę Berezynę w listopadzie, pozostało tylko 27 000 żołnierzy; Wielka Armia straciła około 380 000 zabitych i 100 000 wziętych do niewoli. Po przekroczeniu Berezyny Napoleon opuścił armię i powrócił do Paryża, aby bronić swojej pozycji cesarza i zebrać więcej sił, aby stawić opór nacierającym Rosjanom. Kampania zakończyła się 14 grudnia 1812 r., Kiedy ostatnie wojska francuskie ostatecznie opuściły ziemie rosyjskie.

Kampania była punktem zwrotnym w wojnach napoleońskich. Reputacja Napoleona została poważnie nadszarpnięta, a francuska hegemonia w Europie została osłabiona. Grande Armée, składająca się z sił francuskich i sprzymierzonych, została zredukowana do ułamka swojej początkowej siły. Wydarzenia te wywołały poważną zmianę w polityce europejskiej. Francja ”. sojusznik Prusy, a wkrótce potem Austria, zerwał narzucony sojusz z Napoleonem i zmienił strony, wywołując Wojnę Szóstej Koalicji.

Wojna Szóstej KoalicjiEdit

Po zwycięstwie armii rosyjskiej nad Napoleonem w 1812 r. powstała szósta koalicja z Rosją, Austrią, Prusami, Wielką Brytanią, Szwecją, Hiszpanią i innymi narodami. Chociaż Francuzi odnieśli zwycięstwo w początkowych bitwach podczas kampanii w Niemczech, ostatecznie zostali pokonani w bitwie pod Lipskiem jesienią 1813 roku, która okazała się decydującym zwycięstwem. Po bitwie profrancuska Konfederacja Renu upadła, tracąc tym samym władzę Napoleona na terytorium na wschód od Renu. Aleksander, jako najwyższy dowódca sił Koalicji w teatrze i najważniejszy monarcha spośród trzech głównych monarchów Koalicji , rozkazał wszystkim siłom Koalicji w Niemczech przekroczyć Ren i najechać Francję.

Siły Koalicji, podzielone na trzy grupy, wkroczyły do północno-wschodniej Francji w styczniu 1814 roku. Naprzeciw nich w teatrze stanęły siły francuskie w liczbie zaledwie około 70 000 ludzi Pomimo znacznej przewagi liczebnej Napoleon pokonał podzielone siły Koalicji w bitwach pod Brienne i La Rothière, ale nie mógł powstrzymać natarcia Koalicji. Austriacki cesarz Franciszek I i król Prus Fryderyk Wilhelm III poczuli się zdemoralizowani, słysząc o zwycięstwach Napoleona od początku kampanii. Rozważali nawet zarządzenie odwrotu generalnego. Ale Aleksander był o wiele bardziej zdeterminowany niż kiedykolwiek, aby zwycięsko wkroczyć do Paryża bez względu na cenę , narzucając swoją wolę Karolowi Filipowi, księciu Schwarzenbergu, i wahającym się monarchom. 28 marca siły koalicji ruszyły w kierunku Paryża, a miasto poddało się 31 marca. Do tej bitwy minęło prawie 400 lat od wkroczenia obcej armii Paryż podczas wojny stuletniej.

Obozując poza miastem 29 marca, wojska Koalicji miały zaatakować miasto od jego północnej i wschodniej strony następnego ranka 30 marca. Bitwa rozpoczęła się tego samego ranka intensywnym ostrzałem artyleryjskim z pozycji Koalicji. Wczesnym rankiem atak koalicji rozpoczął się, gdy Rosjanie zaatakowali i odparli francuskich harcowników w pobliżu Belleville, zanim zostali wyparci przez francuską kawalerię ze wschodnich przedmieść miasta. O 7 rano Rosjanie zaatakowali Młodą Gwardię w pobliżu Romainville w centrum francuskich linii i po pewnym czasie i zaciętej walce odepchnęły je. Kilka godzin później Prusacy pod wodzą Gebharda Leberechta von Blüchera zaatakowali na północ od miasta i przebrnęli francuską pozycję wokół Aubervilliers, ale nie forsowali ataku .Wojska Wirtembergii zajęły pozycje w Saint-Maur na południowym zachodzie, przy wsparciu wojsk austriackich. Siły rosyjskie następnie zaatakowały wzgórza Montmartre na północnym wschodzie miasta. Kontrola wysokości była poważnie kwestionowana, dopóki siły francuskie się nie poddały.

Aleksander wysłał wysłannika na spotkanie z Francuzami, aby przyspieszyć kapitulację . Złożył hojne warunki Francuzom i chociaż zamierzał pomścić Moskwę, zadeklarował, że przyniesie pokój Francji, a nie jej zniszczenie. 31 marca Talleyrand przekazał carowi klucz do miasta. Później tego dnia wojska Koalicji triumfalnie wkroczył do miasta z Aleksandrem na czele armii, a za nim król Prus i książę Schwarzenberg. 2 kwietnia Senat uchwalił Acte de déchéance de l „Empereur, ogłaszając obalenie Napoleona. Napoleon był w Fontainebleau, kiedy usłyszał, że Paryż się poddał. Oburzony chciał maszerować na stolicę, ale jego marszałkowie odmówili walki o niego i wielokrotnie wzywali go do poddania się. Abdykował na rzecz syna 4 kwietnia, ale alianci odrzucili to z ręki, zmuszając Napoleona do bezwarunkowej abdykacji 6 kwietnia. Warunki jego abdykacji, które obejmowały wygnanie na wyspę Elbę, zostały ustalone w traktacie z Fontainebleau w dniu 11 kwietnia. Niechętny Napoleon ratyfikował ją dwa dni później, oznaczając koniec wojny szóstej koalicji.