Wat is brandpuntsafstand? (En waarom het belangrijk is in fotografie!)

Een van de belangrijkste aspecten, wanneer u een lens, is de brandpuntsafstand. Hierdoor weet je hoe dichtbij je moet zijn in relatie tot het onderwerp dat je aan het vastleggen bent.

Een langere brandpuntsafstand is nodig voor objecten die verder weg zijn. Een kleinere brandpuntsafstand legt meer van de scène voor u vast. Lees verder om de brandpuntsafstand in vier eenvoudige stappen te begrijpen.

Waarom is de brandpuntsafstand belangrijk?

Weten wat brandpuntsafstand betekent in relatie tot uw camera, is erg belangrijk als het gaat om het kopen van lenzen. Lees dit bericht om erachter te komen waarvoor verschillende lenzen worden gebruikt. U zult zien welke geschikt voor u zijn, hoe u ze creatief kunt gebruiken en alle technische details.

Lenzen zijn onderverdeeld in twee categorieën op basis van of ze kunnen zoomen. Er zijn er met een vaste brandpuntsafstand (prime-lenzen). En er zijn er met een variabele brandpuntsafstand (zoomlenzen). Over het algemeen zijn prime-lenzen scherper en hebben ze vaak een groter diafragma. Deze zijn geweldig voor omstandigheden met weinig licht.

Met zoomlenzen kunt u één lens gebruiken om een reeks verschillende fotografievelden te bestrijken. Eén lens betekent minder tijd kwijt aan het zoeken naar en verwisselen van lenzen. Aan beide typen lenzen kleven voor- en nadelen. Een combinatie hiervan geeft je dus veelzijdigheid en kracht.

We kunnen het menselijk oog als voorbeeld gebruiken. De brandpuntsafstand varieert tussen 17 mm en 25 mm, afhankelijk van wie je het vraagt en wie je onderzoekt.

We hebben een geschat gezichtsveld van meer dan 180 °. Dit verschilt van de 90 ° kijkhoek van een lens, wat te maken heeft met het feit dat we twee ogen hebben.

Het gebied dat we actief waarnemen is kleiner, vergelijkbaar met een 40-50 mm lens. Daarom wordt de 50 mm de ‘standaard’ brandpuntsafstand genoemd.

Wat betekent brandpuntsafstand?

De brandpuntsafstand van de lens bepaalt hoe ‘ingezoomd’ uw fotos zijn. Hoe hoger het getal, hoe meer er ingezoomd wordt op uw lens.

Het wordt vaak verkeerd begrepen dat de brandpuntsafstand wordt gemeten vanaf de voor- of achterkant van de lens.

In werkelijkheid is dat zo de afstand tussen het convergentiepunt in uw lens en de camerasensor. Dit is het geval bij eenvoudige lensontwerpen (zoals Double-Gauss). Er zijn ook tal van complexe optische ontwerpen die anders werken. In veel gevallen is die afstand niet gelijk aan de brandpuntsafstand.

De belangrijkste afweging is dat de brandpuntsafstand van een lens identiek is aan de brandpuntsafstand van een enkele lens die hetzelfde gezichtsveld zou bieden .

Bekijk het onderstaande diagram dat dit uitlegt.

Je zou kunnen vragen: waarom gebruiken we complexe ontwerpen met meerdere elementen en grote lensbehuizingen als een enkele lens ook veel goedkoper een beeld oplevert?

Daar zijn veel redenen voor. Om een lens te gebruiken voor fotografie, moet je eerst die lens op de een of andere manier laten scherpstellen. Dit vereist op zichzelf niet meerdere elementen. Maar het vereist wel een mechanisme waarmee de gebruiker de lens dichter bij of verder weg van de sensor kan bewegen. Als ontwerpers het bewegende element willen afdichten, betekent dit nog twee elementen aan de voorkant en aan de achterkant.

Ten tweede is een afbeelding van een enkele lens lang niet zo duidelijk als je zou verwachten. Doordat er verschillende golflengtes tegelijk aanwezig zijn, verschuiven de kleuren erg merkbaar, wat een storend effect heeft. Om dit tegen te gaan zijn speciale elementen en coatings nodig. En zelfs bij complexe ontwerpen verdwijnt het probleem niet.

Deze elementen kunnen echter extra geometrische vervormingen in de afbeelding introduceren. Er zijn dus mogelijk nog meer lenselementen nodig. In sommige dure lenzen vind je asferische elementen. Ook zij zijn er om een schoner beeld te bieden met meer details en minder vervorming.

Zoomontwerpen zijn een hele nieuwe wereld. Ze gebruiken vaak meer dan een dozijn lenselementen, soms zelfs 20.

Uiteindelijk kunnen hun beeldhoek en brandpuntsafstand echter worden vergeleken met enkele lenzen. Daarom kunnen we de brandpuntsafstand gebruiken als maat voor zoom en beeldhoek.

Verschillende focusbereiken en waarvoor ze worden gebruikt

Ultragroothoek en Fisheye (14-24 mm)

Deze lenzen worden vaak als speciale items beschouwd. Meestal worden ze niet meegeleverd als onderdeel van een starterkit. Ze creëren zon brede beeldhoek dat het onnatuurlijk kan aanvoelen om te werken met aan het begin. Dit komt doordat de lens meer van de scène in het beeld moet passen dan wat je ogen tegelijk kunnen zien.

Ultragroothoeklenzen worden vaak gebruikt in evenementen- en architectuurfotografie Ze helpen om veel in een foto te krijgen als je in een kleine ruimte fotografeert.

Deze lenzen zijn niet geschikt voor portretten.Ze versterken het perspectief zo sterk dat gelaatstrekken er onnatuurlijk uit kunnen zien.

Landschapsfotografen en avonturiers zijn er echter dol op. Een ultragroothoeklens kan het perspectief vervormen op manieren die deze genres waarderen. In een landschapsscenario is het mogelijk dat een bloem op de voorgrond groter is dan de berg op de achtergrond, terwijl beide nog steeds volledig in het frame zijn opgenomen.

Bij gebruik voor journalistieke scènes, ultragroothoek lenzen kunnen een dramatische, interessante hoek bieden. Vooral als je dicht genoeg bij het onderwerp bent. Een 16-35 mm of 14-24 mm zoom is bijvoorbeeld een cruciaal hulpmiddel in de tas van een persfotograaf. Deze brandpuntsafstanden zijn te vinden in het assortiment van de meeste fabrikanten.

Misschien herkent u het werk ‘rechtlijnig’. Rechtlijnige brede hoeken projecteren een beeld waarin de rechte lijnen recht blijven. Fisheye-lenzen vervormen de scène tot een sferische vorm.

Als een lens niet als fisheye wordt aangeduid, is de kans groter dat deze rechtlijnig is, aangezien dat de standaard is. Fisheyes zijn nogal speciale gereedschappen. Afgezien van fisheye DSLR-lenzen, worden ze het meest gebruikt in actiecameras, zoals GoPros.

Hun kijkhoek is de grootste van alle lenzen, vaak tot 180 graden diagonaal.

Groothoek (24-35 mm)

Hier vind je de meeste kitlenzen voor full-frame cameras begin. 24 mm is het punt waarop de vervorming die de zijkant van een beeld lijkt te strekken, niet meer onnatuurlijk lijkt.

Groothoeklenzen worden door fotojournalisten gebruikt voor het vastleggen van situaties. Dit komt omdat ze breed genoeg zijn om veel van de context te bevatten, terwijl ze er toch realistisch uitzien.

Natuur- en landschapsfotografen zijn er dol op om dezelfde reden.

De breedste lenzen die vaak worden gebruikt in filmproductie vallen ook binnen dit bereik van brandpuntsafstanden. Hun gezichtsveld is ideaal om veel van de omgeving te laten zien. Maar dankzij de brede beeldverhouding kunnen onderwerpen ver genoeg verwijderd zijn om niet vervormd over te komen.

Standaard (35 mm-70 mm)

Het is in dit bereik (bij ongeveer 45-50 mm) dat de lens het beste reproduceert wat onze ogen zien (exclusief perifeer zicht). Ik gebruik dit bereik graag bij het fotograferen op straat of met vrienden in een gesloten omgeving. Voorbeelden zijn aan de eettafel of in de kroeg.

Standaardlenzen worden niet voor niets standaard genoemd – dit zijn de meest voorkomende lenzen, zowel in prime- als zoomformaat.

Hun brandpuntsafstand lengtes kunnen voor vrijwel alles worden gebruikt, van natuur tot actie.

Een standaardlens zoals een 50mm f / 1.8 is een uitstekende, goedkope toevoeging voor een camera. Het levert uitstekende resultaten op. Een prime-lens levert altijd betere resultaten op dan uw kitzoomlens, aangezien deze met slechts één doel is gebouwd. Het doet één taak goed.

Kitzoomobjectieven vallen ook in deze categorie. Ze dekken meestal een zoombereik van 18-55 mm (op cropcameras) of 28-70 mm (op full-frame- en filmcameras). Beide zoomlenzen bestrijken het volledige standaardbereik, evenals enkele bredere hoeken.

Korte telefoto (70-105 mm)

Dit bereik is vaak waar kitlenzen stoppen. Hier kom je in het bereik van telelenzen en portretprimes (ongeveer 85 mm) terecht. Dit is een goed bereik voor portretten, aangezien het perspectief van de lens menselijke gezichten er natuurlijk uit laat zien.

De meeste korte telelenzen scheiden het gezicht van de achtergrond, zonder deze volledig te isoleren.

Een groot deel van de speciale macrolenzen valt ook in deze categorie. Dit komt doordat korte telelenzen lang genoeg zijn om voldoende werkafstand te bieden. Maar ze zijn kort genoeg om geen grote macrolenzen te maken. Hun vrij natuurlijke perspectief speelt hierin ook een grote rol.

Telefoto (105-300 mm en hoger)

Lenzen in dit bereik worden vaak gebruikt voor verre scènes, zoals gebouwen of bergen. Ze zijn niet echt geschikt voor landschapsfotografie vanwege de manier waarop ze het perspectief van een scène afvlakken. Maar ze kunnen ook op dat gebied interessante perspectieven bieden.

Lenzen in deze serie worden vaak gebruikt voor sport- en dierenfotografie. De meest populaire lenzen voor dergelijke toepassingen zijn 70-200 mm f / 2.8-lenzen aan de korte kant en 150-600 mm lenzen aan de lange kant.

Portretten zijn ook een geweldig genre om ze in te gebruiken. Portretten maken met lange lenzen kan een uitzonderlijke scheiding van onderwerpen en achtergrondcompressie bieden. Maar het vergroot ook de werkafstand, dus als je voor meer intieme fotos gaat, is dit misschien niet de ideale lens om te kiezen.

Er zijn moeilijk voor te stellen extremen in dit bereik. De langste moderne DSLR-lenzen (800 mm f / 5.6) van zowel Canon als Nikon kosten meer dan een kleine auto. Maar er zijn langere die niet in massaproducties zijn. Canons baanbrekende 1200mm f / 5.6 heeft slechts enkele tientallen exemplaren verkocht voordat de productie stopte.Ze zijn eigendom van geselecteerde bedrijven in speciale velden.

Welke invloed heeft de brandpuntsafstand op het perspectief?

Ik heb het meeste hiervan in de vorige sectie aangepakt. Laat me je een beter idee geven van hoe de brandpuntsafstand het perspectief van een foto beïnvloedt. Ik nam vier fotos van hetzelfde onderwerp bij verschillende brandpuntsafstanden en vergeleek ze hieronder.

De onderwerpen (drie soepblikken) bleven op elke foto in dezelfde positie (ongeveer 25 cm van elkaar verwijderd). Het is vermeldenswaard dat deze fotos zijn gemaakt met een crop-sensor. Dit betekent dat de effectieve brandpuntsafstand hoger zal zijn dan vermeld.

Zeggen dat het de brandpuntsafstand is die het perspectief verandert, is echter nogal misleidend. Zie je, het is de afstand tot het onderwerp.

De brandpuntsafstand van een lens is een indicator voor de afstand tot het onderwerp: de beelden zijn allemaal hetzelfde gekadreerd. Er ontstaan verschillen doordat de brandpuntsafstand langer wordt (inzoomen) naarmate de camera verder van het onderwerp af beweegt.

Onthoud dat de afstand tot het onderwerp het perspectief verandert. De brandpuntsafstand wordt alleen gebruikt om dit te compenseren.

Hoe zit het met mijn gewassensor?

Fotograferen met een crop-sensor heeft de zogenaamde ‘crop-factor’. Wat je doet, is inzoomen op een afbeelding en de breedste delen van de scène vermijden. De onderstaande diagrammen laten zien hoe dit werkt.

Zelfs lenzen die zijn gebouwd voor cropcameras zoals de EF-S-reeks (Canon) en DX-reeks (Nikon) zullen dit effect nog steeds hebben. Dit komt omdat lenzen worden gerangschikt op hun fysieke brandpuntsafstand in plaats van hun effectieve (of equivalente) brandpuntsafstand.

Deze lenzen werken echter niet op een full-frame body zonder zware lichtafval. Dit komt omdat het beeld niet op de hele sensor zal projecteren.

Dat is alles!

Conclusie

Hopelijk heeft dit artikel alle verwarring die je eerder had over brandpuntsafstand weggenomen. Als je het eenmaal volledig begrijpt, worden de technische aspecten van fotografie een stap gemakkelijker.

Wil je meer weten over de basisprincipes van fotografie? Bekijk hierna onze cursus Fotografie voor beginners!