vallende actie
Kent u Gustav Freytag? Hij was een 19e-eeuwse Duitse romanschrijver en toneelschrijver die Oudgrieks en Shakespeariaans drama bestudeerde en merkte, zoals veel geleerden, op dat de meeste verhalen gemeenschappelijke elementen hebben. Bij het bestuderen van toneelstukken ontwikkelde hij een systeem, nu bekend als Freytags Pyramid, dat dramatische werken opsplitst in vijf hoofdfasen: expositie (inleiding), stijgende actie, climax, dalende actie en ontknoping (uiteindelijke resolutie).
Je hebt het duizenden keren gezien. Het verhaal begint en de setting en details worden vastgelegd samen met de personages (expositie), die enkele dingen doen (stijgende actie) voorafgaand aan het grote moment (climax): de held redt de dag; de vrienden worden herenigd; de ontdekkingsreiziger doet de grote ontdekking. Het belangrijkste conflict is opgelost. Dan komt de vallende actie.
Hoewel het misschien niet zo spannend of intens is als een stijgende actie, is vallende actie nog steeds actie, en het is een cruciaal onderdeel van de plot. Zonder dit zou het verhaal direct na de climax eindigen en zouden we ons afvragen wat de personages nu doen. Hoewel de vallende actie de spanning en opwinding van de climax begint te verminderen, bevat deze toch vaak elementen van conflict of spanning: de reis van de held naar huis; vrienden leren elkaar weer kennen; de ontdekkingsreiziger vindt dat de grote ontdekking niet precies was wat hij leek.
Vallende actie is de brug tussen de climax en de ontknoping. De ontknoping is het laatste deel van het verhaal dat de losse uiteinden van het plot verbindt, of in ieder geval enkele ervan.
Hoewel de vallende actie doorgaans korter is dan de stijgende actie, is het niet alleen een kronkelende down periode. De vallende actie helpt ons de personages beter te begrijpen door ons te laten zien welke keuzes ze maken nadat ze het cruciale moment hebben meegemaakt waarnaar al hun acties hadden geleid. Besteed aandacht aan de vallende actie, en misschien vind je wel het hele punt van het verhaal.