Deze grot bevatte de oudst bekende menselijke resten in Europa
De oudste direct gedateerde menselijke resten zijn opgedoken in een Bulgaarse grot. De tand en zes botfragmenten zijn meer dan 40.000 jaar oud.
De nieuwe ontdekkingen kwamen uit de Bacho Kiro-grot in Bulgarije. Ze ondersteunen een scenario waarin Homo sapiens uit Afrika zon 50.000 jaar geleden het Midden-Oosten bereikte. Daarna verspreidden ze zich snel naar Europa en Centraal-Azië, zeggen de wetenschappers.
In Europa waren andere fossielen gevonden die uit een vergelijkbare vroege tijd leken te komen. Maar hun leeftijden – misschien 45.000 tot 41.500 jaar oud – waren niet gebaseerd op de fossielen zelf. In plaats daarvan kwamen hun data van sediment en artefacten die bij de fossielen werden gevonden.
Weer andere menselijke fossielen zouden veel ouder kunnen zijn. Een schedelfragment van wat nu Griekenland is, zou dateren van minstens 210.000 jaar geleden. Het werd vorig jaar gemeld. Als dat waar is, zou dat verreweg de oudste van Europa zijn. Maar niet alle wetenschappers zijn het erover eens dat het menselijk is. Sommigen denken dat het Neandertal kan zijn.
Opvoeders en ouders, schrijf je in voor The Cheat Sheet
Wekelijkse updates om je te helpen bij het gebruik van Science News voor studenten in de leeromgeving
Jean-Jacques Hublin bestudeert oude menselijke voorouders aan het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie. Het is in Leipzig, Duitsland. Hij leidde het team dat de nieuwe fossielen vond. In eerste instantie, zegt hij, was alleen de tand herkenbaar. De botten waren te gebroken om met het oog te identificeren. Maar de onderzoekers wisten er eiwitten uit te halen. Ze analyseerden hoe de bouwstenen van die eiwitten waren gerangschikt. Dit kan erop wijzen van welke soort ze afkomstig zijn. Die analyse toonde aan dat de nieuwe fossielen menselijk waren.
Het team keek ook naar mitochondriaal DNA in zes van de zeven fossielen. Dit type DNA wordt doorgaans alleen van de moeder geërfd. Het toonde ook aan dat de fossielen menselijk waren.
Helen Fewlass is archeoloog bij Max Planck. Ze leidde een tweede onderzoek waaraan veel van dezelfde onderzoekers deelnamen. Haar team gebruikte radiokoolstofdatering om de leeftijd van de fossielen te berekenen. De groep van Hublin vergeleek ook hun mitochondriaal DNA met dat van oude en hedendaagse mensen. De twee methoden dateerden consequent de fossielen van ongeveer 46.000 tot 44.000 jaar geleden.
De teams beschrijven de vondsten en de leeftijden van 11 mei in twee artikelen in Nature Ecology & Evolution.
Gereedschapmakers
De onderzoekers toonden culturele artefacten aan samen met de fossielen. Het zijn de vroegst bekende stenen werktuigen en persoonlijke sieraden. Ze komen uit wat bekend staat als de oorspronkelijke cultuur van het paleolithicum. Deze mensen lieten kleine, geslepen stenen met puntige uiteinden achter. De stenen zijn misschien ooit aan houten handvatten vastgemaakt, zeggen Hublin en collegas. De nieuwe resultaten suggereren dat de eerste gereedschappen uit het Boven-Paleolithicum slechts een paar duizend jaar zijn gemaakt. Daarna werden ze vervangen door een latere cultuur. Dat stond bekend als Aurignacian. Eerdere Europese opgravingen dateren Aurignacische voorwerpen tussen 43.000 en 33.000 jaar geleden.
De nieuw gevonden voorwerpen zijn onder meer stenen werktuigen en hangers gemaakt van holenbeertanden. Soortgelijke objecten werden een paar duizend jaar later gemaakt door West-Europese Neanderthalers. Oude mensen in Bulgarije hebben zich mogelijk vermengd met inheemse Neanderthalers. Door mensen gemaakte gereedschappen zouden de latere Neanderthaler-ontwerpen kunnen hebben geïnspireerd, zegt Hublin. “De Bacho Kiro-grot levert het bewijs dat pioniersgroepen van Homo sapiens nieuw gedrag naar Europa brachten en interactie hadden met lokale Neanderthalers”, besluit hij.
Chris Stringer maakte geen deel uit van de nieuwe studies. Hij werkt bij de Natural History Museum in Londen, Engeland. En deze paleoantropoloog heeft een ander idee. Hij merkt op dat Neanderthalers zon 130.000 jaar geleden sieraden maakten van adelaarsklauwen. Dat is lang voordat men denkt dat H. sapiens voor het eerst Europa heeft bereikt. Dus de nieuwkomers ornamenten hebben de Neanderthalers misschien toch niet geïnspireerd, zegt Stringer.
De eerste gereedschapsmakers uit het Boven-Paleolithicum hebben het waarschijnlijk moeilijk gehad in Europa, merkt hij op. Hun groepen waren misschien te klein om erg lang te blijven of te overleven. het klimaat fluctueerde toen sterk. Hij vermoedt dat ze ook grotere groepen Neanderthalers hebben geconfronteerd. In plaats daarvan, zo stelt hij, zijn de Aurignaciaanse gereedschapmakers die voor het eerst wortel schoten in Europa.
Bacho Kiro-ontdekkingen helpen invullen waar en wanneer H. sapi ens vestigden zich in Zuidoost-Europa, zegt Paul Pettitt. Hij is archeoloog aan de universiteit van Durham in Engeland. Net als Stringer maakte hij geen deel uit van het team van Hublin. Ook hij vermoedt dat het verblijf van oude mensen in Bacho Kiro “kort was en uiteindelijk een mislukking”.
De grotsite herbergt ook meer dan 11.000 fragmenten van dierlijke botten.Ze komen van 23 soorten, waaronder bizons, edelherten, holenberen en geiten. Sommige van deze botten vertoonden stenen werktuigsporen. Deze verschijnen als gevolg van het slachten en het villen van de dieren. Sommigen hadden ook pauzes waar merg werd verwijderd, zeggen de onderzoekers.